جلبک سبز آبی در آکواریوم آب شیرین: شناخت، پیشگیری و درمان

جلبک سبز آبی (Blue Green Algae) یکی از چالش‌برانگیزترین مشکلاتی است که علاقه‌مندان به آکواریوم آب شیرین با آن مواجه هستند؛ این جلبک علاوه بر زشت کردن ظاهر آکواریوم، باعث اختلال در تعادل زیستی آکواریوم می‌شوند. جلبک‌ سبز آبی نوعی باکتری فتوسنتز کننده به نام سیانوباکتریا است که به‌صورت لایه‌ای ضخیم و لغزنده بر روی سطح گیاهان، بستر و حتی شیشه آکواریوم به‌سرعت رشد می‌کند.

جلبک سبز آبی آکواریوم اغلب به دلیل نوردهی بیش‌ازحد، افزایش بی‌رویه مواد مغذی یا گردش ناقص آب آکواریوم شروع به رشد می‌کنند. در این مقاله قصد داریم به‌طور کامل به شناخت جلبک سبز آبی، دلایل رشد آن، تفاوتش این جلبک با سایر جلبک‌ها و راهکارهای پیشگیری و درمان آن بپردازیم تا شما بتوانید آکواریومی سالم و زیبا داشته باشید.

جلبک سبز آبی چیست؟

جلبک سبز آبی آکواریوم (Blue Green Algae) که بانام علمی سیانوباکتریا (Cyanobacteria) شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین و چالش‌برانگیزترین انواع جلبک در آکواریوم آب شیرین است؛ این جلبک معمولاً با سایر جلبک‌ها اشتباه گرفته می‌شود، اما درواقع نوعی باکتری فتوسنتز کننده است. جلبک سبز آبی از سرعت رشد بالایی برخوردار بوده و به‌سرعت تمام سطح آکواریوم را می‌پوشاند.

سیانوباکترها ازنظر علمی انواع مختلفی داشته که برخی گونه‌های آن مانند Microcystis در آب معلق بوده درحالی‌که برخی دیگر مانند Nostoc در محیط‌های مرطوب توده‌های ژلاتینی تشکیل می‌دهند. ازنظر زیستی سیانوباکترها برخلاف سایر جلبک‌ها، هسته واقعی نداشته و ازنظر ساختاری شبیه به باکتری‌ها هستند؛ بااین‌حال به دلیل توانایی خود در فتوسنتز در دسته موجودات فتوسنتز کننده قرار می‌گیرند.

در آکواریوم‌ها، معمول‌ترین گونه‌ها جلبک سبز آبی متعلق به گونه Oscillatoria است که ساختار رشته‌ای داشته و رشد آن‌ها اغلب در حاشیه و شیشه دیده می‌شود. رشد محدود این جلبک‌ها در گوشه‌های آکواریوم طبیعی بوده، اما چنانچه گسترش یابند، نیاز به مداخله فوری خواهند داشت.

جلبک سبز آبی معمولاً به‌صورت لایه‌ای ژله‌ای، لغزنده و چسبناک بارنگ‌های سبز آبی، سبز تیره یا حتی بنفش روی سطح بستر، گیاهان، سنگ‌ها، شیشه و دکوراسیون آکواریوم رشد می‌کند. لمس این جلبک حس لزج و لغزنده‌ بودن را القا کرده به همین دلیل در میان آکواریوم داران بانام جلبک لجن نیز شناخته می‌شوند.

سیانوباکترها لایه‌ای چسبناک ایجاد می‌کنند که باعث مسدود شدن مسیر نور و کاهش دسترسی گیاهان به اکسیژن شده درنتیجه رشد و سلامت موجودات آبی را به خطر می‌اندازند؛ این جلبک نه‌تنها ظاهر آکواریوم را زشت می‌کند، بلکه با گسترش سریع خود شرایط زیستی آکواریوم را تخریب می‌کنند. یکی از نشانه‌های بارز حضور جلبک سبز آبی، بوی خاص آن است؛ این جلبک بویی تند، خاکی یا حتی گندیده دارد که در صورت افزایش دامنه آن کاملاً در فضای اطراف آکواریوم قابل‌استشمام است.

چرا جلبک سبز آبی در آکواریوم خطرناک است؟

جلبک سبز آبی (BGA) یکی از آزاردهنده‌ترین انواع جلبک آکواریوم است که اگر به‌موقع کنترل نشود، تعادل زیستی آکواریوم را بر هم زده و حتی به موجودات زنده آسیب خواهد رساند.

• رشد سریع و انفجاری: در شرایطی مثل نور زیاد، گردش ضعیف آب و سطح بالای مواد مغذی، سیانوباکترها به‌صورت ناگهانی رشد کرده و تمام سطح آکواریوم را در مدت کوتاهی پوشانده و منظره‌ای ناپسند ایجاد می‌کنند.
• رقابت شدید با گیاهان: جلبک سبز آبی قدرت سازگاری بالایی نسبت گیاهان آکواریوم داشته به همین دلیل با جذب حداکثری مواد مغذی و نور به‌سرعت روی تمام سطوح را پوشانده و شاهد رشد جلبک روی گیاهان آکواریومی و خفگی آن‌ها خواهیم بود.

• ایجاد بوی زننده: جلبک Blue Green Algae به دلیل بوی نامطبوع مشابه خاک خیس یا لجن، هوای اطراف آکواریوم را با این بوی نامطبوع آلوده می‌کند.
• کاهش اکسیژن آب: سیانوباکترها در طول شب اکسیژن را جذب و دی‌اکسیدکربن آزاد می‌کنند که این کار در آکواریوم‌هایی با تراکم بالای جمعیت و تهویه ضعیف باعث کمبود اکسیژن و حتی مرگ موجودات زنده آکواریوم خواهد شد.

نشانه‌های جلبک سبز آبی در آکواریوم

تشخیص سریع جلبک سبز آبی در مراحل اولیه از گسترش رشد بیش‌ازحد آن جلوگیری خواهد کرد لذا در ادامه به بررسی نشانه‌های رشد این جلبک خواهیم پرداخت.

• ظاهر ژله‌ای و لیز: از نشانه‌های اولیه جلبک سبز آبی وجود لکه‌های کوچک نازک، نرم و چسبناک به رنگ سبز، سبز آبی یا حتی بنفش بر روی سطوح مختلف آکواریوم قابل‌مشاهده است.

• بوی تند و ناخوشایند: از نشانه‌های دیگر سیانوباکترها بوی زننده شبیه به خاک نم خورده، جلبک فاسد یا لجن در اطراف آکواریوم است که و به‌مرور با افزایش و گستردگی رشد جلبک به‌شدت بوی آن نیز افزوده خواهد شد.
• تولید حباب‌های اکسیژن: در طول روز، جلبک‌ها سبز آبی از طریق فتوسنتز اکسیژن تولید می‌کنند لذا مشاهده حباب‌های ریز روی سطح می‌تواند نشانه‌ای از رشد این جلبک‌ها باشد.

• گسترش سریع: یکی از مهم‌ترین نشانه‌های رشد جلبک سبز آبی، رشد سریع و گسترده آن‌ها بوده و چنانچه به‌موقع کنترل نشوند طی چند روز تمام آکواریوم رو خواهند پوشاند.

دلایل اصلی ایجاد جلبک سبز آبی در آکواریوم خانگی

کنترل جلبک در آکواریوم نیازمند شناخت دلیل و عوامل مؤثر در رشد آن‌ها است به همین دلیل در ادامه به بررسی علت جلبک سبز آبی در آکواریوم خواهیم پرداخت:

• جریان ناکافی آب و تهویه ضعیف: جلبک سبز آبی آکواریوم در نبود اکسیژن کافی نیز به‌سرعت رشد می‌کنند به همین دلیل، یکی از دلایل اصلی رشد جلبک سبز آبی، ضعف در گردش آب آکواریوم است. در نقاط راکد و مناطقی که جریان آب ضعیف است مقدار اکسیژن محلول در آب کاهش‌یافته و شرایط برای رشد این جلبک‌ها محیا می‌شود.
• نوردهی بیش‌ازحد یا تابش مستقیم نور خورشید: نور زیاد، نامناسب و طولانی از محرک‌های قوی رشد جلبک سبز آبی است. قرار گرفتن آکواریوم در نزدیکی پنجره یا در معرض نور خورشید باعث رشد انفجاری این جلبک خواهد شد.
• کود دهی نادرست و تجمع فسفات و نیترات: استفاده بیش‌ازحد از کودهای مایع، غذادهی بی‌رویه به ماهی‌ها و عدم جمع‌آوری فضولات، باعث افزایش سطح نیترات (NO₃) و فسفات (PO₄) در آکواریوم خواهد شد؛ افزایش این ترکیبات نه‌تنها شرایط را برای رشد جلبک سبز آبی مساعد می‌کند بلکه برای گیاهان نیز مخاطراتی به همراه خواهد داشت.

مقدار بهینه مواد مغذی برای جلوگیری از رشد جلبک سبز آبی:

1. نیترات (NO₃): بین 10 تا 25 میلی‌گرم در لیتر
2. فسفات (PO₄): بین 0.1 تا 1 میلی‌گرم در لیتر
3. پتاسیم (K): بین 5 تا 10 میلی‌گرم در لیتر
4. منیزیم (Mg): بیش از 10 میلی‌گرم در لیتر
5. دی اکسیدکربن(CO₂): حدود 20 تا 30 میلی‌گرم در لیتر

• تعویض نامنظم آب: تعویض نامنظم آب باعث تجمع نیترات، فسفات و سایر ترکیبات آلی در آب می‌شود؛ این ترکیبات مهم‌ترین منبع تغذیه جلبک سبز آبی محسوب می‌شوند لذا تعویض نامنظم آب یکی از دلایل اصلی رشد جلبک سبز آبی در آکواریوم محسوب می‌شود.
• نبود گیاهان طبیعی و اکوسیستم ناپایدار: در آکواریوم‌هایی که گیاهان طبیعی وجود نداشته یا تعدادشان کم است، مواد مغذی در آب انباشته خواهند شد لذا شرایط برای رشد سیانوباکترها محیا خواهد شد.
• اختلال در تعادل میکروفلور آکواریوم: سیانوباکترها بخشی از میکروفلور (میکروارگانیسم‌های مفید) آکواریوم محسوب می‌شوند اما درصورتی‌که تعادل بین آن‌ها و سایر میکروارگانیسم‌های مفید آکواریوم به‌ هم بخورد، این باکتری‌ها به‌صورت تصاعدی رشد کرده و به معضل تبدیل می‌شوند؛ این اتفاق اغلب در مراحل اولیه راه‌اندازی آکواریوم که سیستم زیستی هنوز به تعادل نرسیده است؛ قابل‌مشاهده است.

تفاوت جلبک سبز آبی با سایر انواع جلبک آکواریوم

در دنیای آکواریوم آب شیرین، انواع مختلفی از جلبک‌ها در شرایط خاص ظاهر می‌شوند، اما جلبک سبز آبی ویژگی‌هایی دارد که آن را از سایر جلبک‌های معمولی متمایز می‌کند. شناخت این تفاوت‌ها به ما کمک می‌کند تا راحت‌تر این دشمن پنهان را شناسایی کرده و برای مقابله با آن برنامه‌ریزی کنیم.

1. ماهیت بیولوژیکی متفاوت: برخلاف سایر جلبک‌ها که گیاهانی ساده و فتوسنتز کننده هستند، جلبک سبز آبی درواقع نوعی باکتری فتوسنتز کننده به نام سیانوباکتریا است. این باکتری‌ها فاقد هسته هستند و ساختار سلولی آن‌ها به‌کلی با جلبک‌های واقعی تفاوت دارد؛ درحالی‌که جلبک‌های سبز، قهوه‌ای یا سیاه معمولاً بخشی از اکوسیستم طبیعی آکواریوم محسوب می‌شوند، جلبک سبز آبی اغلب نشانه‌ای از یک اختلال جدی در شرایط زیستی است.
2. ظاهر و بافت: جلبک سبز آبی معمولاً به‌صورت لایه‌ای چسبناک، لزج و ژله‌ای روی سطوح مختلف آکواریوم ظاهر می‌شود. رنگ این جلبک سبز آبی، سبز تیره متمایل به بنفش یا سیاه است. این در حالی است که سایر جلبک‌ها اغلب به‌صورت تارهای نازک یا پوشش پودری دیده می‌شود و بافتی نرم‌تر دارند.
3. بوی خاص: یکی از تفاوت‌های بارز جلبک سبز آبی با سایر جلبک‌ها، بوی تند و ناخوشایند آن است. بسیاری از آکواریوم داران این بو را گندیده یا خاکی توصیف می‌کنند که ناشی از ترکیبات آلی آزادشده توسط سیانوباکترها است؛ درحالی‌که بیشتر جلبک‌های دیگر بوی خاصی نداشته و یا بسیار ملایم هستند.
4. سرعت رشد و گسترش: جلبک سبز آبی توانایی رشد بسیار سریع با گستردگی زیادی داشته و در شرایط مطلوب (نور زیاد، فسفات بالا، اکسیژن پایین) در عرض چند روز تمام آکواریوم را در برمی‌گیرد درحالی‌که رشد سایر جلبک‌ها معمولاً کندتر بوده و گستردگی کمتری دارند.
5. تأثیر بر اکوسیستم: سیانوباکترها با پوشاندن سطح گیاهان و دکور، مانع رسیدن نور و اکسیژن کافی به سایر موجودات زنده آکواریوم شده و حتی سموم خاصی آزاد کنند که برای موجودات زنده مضر است؛ درحالی‌که است که بیشتر جلبک‌های معمولی تهدیدی جدی برای سلامت آبزیان محسوب نشده و حتی در برخی موارد برای آکواریوم مفید هستند.
6. مقاومت به حذف: بسیاری از جلبک‌ها را می‌توان با کنترل نور یا افزودن جلبک خوارها کنترل کرد، اما حذف جلبک سبز آبی نسبت به بسیاری از جلبک‌های دیگر مشکل‌تر بوده و نیازمند مداخله دقیق‌تر و حتی درمان دارند. حذف دستی جلبک BGA دشوارتر بوده و پس از پاک‌سازی در صورت عدم‌اصلاح شرایط به‌سرعت بازمی‌گردد.

بهترین روش کنترل جلبک سبز آبی در آکواریوم گیاهی

اگرچه جلبک سبز آبی یا همان سیانوباکترها از مقاوم‌ترین و سرسخت‌ترین آلودگی‌های جلبک در آکواریوم‌های آب شیرین هستند، اما خوشبختانه راهکارهایی وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان تا حد زیادی رشد این جلبک‌ها را مهار کرده یا حتی آن‌ها را به‌طور کامل از بین برد.

حذف مکانیکی و سیفون؛ اولین قدم برای مقابله با جلبک سبز آبی

جلبک سبز آبی برخلاف برخی دیگر انواع جلبک آکواریوم، اتصال محکمی به زیر لایه بستر نداشته به همین دلیل جمع‌آوری آن‌ها بسیار آسان‌ است. در صورت آلودگی در ابعاد کوچک، ساده‌ترین و بهترین روش حذف جلبک سبز آبی، حذف فیزیکی یا مکانیکی آن‌ها است.

اولین اقدام برای درمان جلبک سبز آبی جمع‌آوری لایه‌ ژله‌ای جلبک با استفاده از سیفون یا یک برس نرم است؛ این کار باعث کاهش آلودگی و جلوگیری از گسترش بیشتر آن‌ها در آکواریوم می‌شود. سیانوباکترها معمولاً در محیط‌هایی که مملو از مواد مغذی با آب ملایم و راکد هستند بیشتر رشد می‌کنند لذا حذف این منابع غذایی، نقش مهمی در مهار رشد آن‌ها دارد.

چنانچه روش حذف مکانیکی همراه با اصلاح شرایط محیطی، نظافت دوره‌ای و منظم گیاهان و دکور آکواریوم هم‌زمان صورت گیرد شاهد حذف تدریجی این جلبک خواهیم بود.

استفاده از پر اکسید هیدروژن برای حذف و کنترل جلبک سبز آبی در آکواریوم

یکی از راه‌های حذف جلبک‌های سبز آبی از آکواریوم استفاده از مقدار کمی از محلول پر اکسید هیدروژن (H₂O₂) به‌صورت مه پاشی یا مستقیم بر روی محل تجمع آن‌ها است، این روش به‌تدریج جلبک‌ها را از بین خواهد برد. لازم به ذکر است این روش به دلیل احتمال آسیب به موجودات زنده آکواریوم بسیار حساس بوده و بایستی به‌صورت محدود و مقدار کم مورداستفاده قرار گیرد.

روش تاریک‌سازی (Blackout Treatment)؛ درمان طبیعی جلبک سبز آبی

در مواردی که آلودگی جلبک‌ها شدیدتر است، استفاده از درمان سیاه یا تاریک‌سازی توصیه می‌شود. در این روش به‌منظور متوقف کردن فرآیند فتوسنتز در سیانوباکترها و کاهش رشد آن‌ها نور آکواریوم را به مدت ۳ الی ۴ روز قطع می‌گردد.

همان‌طور که نور زیاد و رشد جلبک با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند، کاهش نور نیز به‌طور مستقیم انرژی موردنیاز جلبک سبز آبی را کاهش داده و درنهایت باعث تضعیف و نابودی آن‌ها می‌شود. برای اجرای این روش، ابتدا نور آکواریوم را کاملاً خاموش کرده سپس کل آکواریوم را به‌وسیله پارچه‌ای تیره یا مقوای مشکی بپوشانید تا از ورود کوچک‌ترین نور به داخل آکواریوم جلوگیری گردد.

برای موفقیت بیشتر در این روش، بهتر است هم‌زمان با قطع نور، تغذیه ماهی‌ها را کاهش داده، فیلتراسیون و اکسیژن‌رسانی را تقویت کنید تا شرایط عمومی آب پایدار شود. پس از پایان دوره خاموشی، بخشی از آب آکواریوم را تعویض نمایید تا بقایای تجزیه‌شده جلبک‌ها از آکواریوم خارج شوند.

خاموشی کامل نور، در کنار اصلاح شرایط آب و کاهش مواد مغذی راه‌حلی مؤثر و طبیعی بدون نیاز به مصرف دارو یا مواد شیمیایی برای جلوگیری از جلبک در آکواریوم گیاهی است.

فیلتر مناسب برای کنترل جلبک؛ بهبود جریان آب دشمن جلبک سبز آبی

یکی از عوامل اصلی رشد سریع جلبک در آکواریوم، به‌ویژه نوع جلبک BGA، وجود نقاط راکد و جریان کند آب در آکواریوم است. در چنین شرایطی، اکسیژن‌رسانی به‌خوبی انجام‌نشده و محیط مناسبی برای رشد سیانوباکترها فراهم می‌گردد.

استفاده از فیلتر مناسب برای آکواریوم گیاهی یا افزودن پمپ هوا به شکل قابل‌توجهی جریان آب و سطح اکسیژن محلول در آب را افزایش داده و باعث از بین رفتن مناطق مرده و راکد در آکواریوم خواهد شد. به‌طورکلی، جلبک آکواریوم در شرایطی که آب حاوی اکسیژن کافی و گردش مداوم باشد شانس کمتری برای رشد و تکثیر داشته لذا بهبود جریان آب یکی از اصلی‌ترین روش‌های مدیریت و کنترل جلبک‌ سبز آبی است.

درمان با پتاسیم؛ روشی پیشرفته در تانک‌های گیاهی

چنانچه آکواریوم شما حاوی گیاهان آبزی است، یکی از مؤثرترین و تخصصی‌ترین روش‌ها برای مقابله با جلبک سبز آبی، استفاده از درمان پتاسیم است. در این روش، کود پتاسیم خالص به آکواریوم اضافه می‌شود تا سطح پتاسیم (K⁺) به حدود ۳۰ میلی‌گرم در لیتر برسد؛ این میزان باید حدود یک هفته حفظ شود.

در طول این مدت، برای ایجاد تعادل پارامترهای آب، مقدار نیترات (NO₃⁻) نیز باید در حدود ۲۰ میلی‌گرم در لیتر تثبیت شود؛ این شوک غذایی باعث تحریک رشد گیاهان و کاهش فرصت برای رشد سیانوباکترها می‌شود. رسیدن پارامترهای آب به تعادل معمولاً از طریق تعویض منظم هفتگی آب، پرهیز از تغذیه بیش‌ازحد ماهی‌ها و استفاده از مدیای جاذب فسفات مانند رزین ضد فسفات یا پَدهای شیمیایی امکان‌پذیر است.

با کاهش منابع تغذیه، شرایط برای رشد جلبک BGA نامساعد شده و به‌مرورزمان حضور آن‌ها کاهش خواهد یافت. کنترل مواد مغذی نه‌تنها برای مبارزه با جلبک‌ها، بلکه برای حفظ سلامت کلی اکوسیستم آکواریوم ضروری است.

استفاده از جلبک خوار برای کنترل جلبک سبز آبی

یکی از روش‌های طبیعی و مؤثر برای کنترل جلبک‌های Blue Green استفاده از جلبک خوارها است، این جلبک‌ها به دلیل بافت لغزنده، طعم ناخوشایند و ترکیبات سمی‌ای که گاهی تولید می‌کنند؛ معمولاً موردعلاقه‌ی جلبک خوارهای رایج نبوده و توسط بسیاری از موجودات آکواریومی نادیده گرفته می‌شوند. بااین‌حال، چند موجود خاص هستند که در برخی شرایط می‌توانند به کنترل آن کمک نمایند که در ادامه به بررسی نحوه استفاده از آن‌ها خواهیم پرداخت.

جلبک خوارهای مناسب برای کنترل جلبک سبز آبی

از بهترین موجودات جلبک خوار در آکواریوم برای حذف سیانوباکترها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ماهی‌ اتوسینکلوس: ماهی‌Otocinclus ازجمله جلبک خوارهای محبوب در آکواریوم‌های آب شیرین است که جلبک‌های سبز آبی را از روی شیشه‌ها و گیاهان پاک‌سازی و به کنترل جمعیت این جلبک‌ها کمک می‌کنند.

حلزون‌های نریت: حلزون‌های Nerite به‌طور مؤثر جلبک‌ها را از روی سطوح مختلف آکواریوم، ازجمله شیشه‌ها و دکوراسیون، پاک‌سازی می‌کنند. علاوه بر این، حلزون‌های Nerite نسبت به سایر موجودات جلبک خوار مقاوم‌تر بوده و در شرایط سخت نیز زندگی می‌کنند.

میگو آمانو: میگوهای Amano یکی از بهترین جلبک خوارهای طبیعی هستند که در کنترل جلبک‌های سبز آبی مؤثرند. میگوهای آمانو با خوردن جلبک‌های BGA و سایر جلبک‌های مزاحم، به‌طور مؤثر رشد این جلبک‌ها را حذف می‌کنند.

مزایای استفاده از جلبک خوارها برای کنترل جلبک سبز آبی

استفاده از جلبک خوارها به‌عنوان روشی طبیعی برای کنترل جلبک‌های سبز آبی مزایای زیادی دارد:

1. حفظ تعادل زیستی آکواریوم: استفاده از جلبک خوارها به‌جای مواد شیمیایی ضد جلبک، باعث حفظ تعادل زیستی آکواریوم می‌شود؛ این موجودات بدون اینکه به سایر موجودات زنده آسیب برسد به‌طور طبیعی جلبک‌ها را کنترل کرده و از رشد بی‌رویه آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
2. کاهش هزینه و عوارض جانبی: استفاده از جلبک خوارها نسبت به مواد شیمیایی بسیار مقرون‌به‌صرفه تر بوده و عوارض جانبی کمتری دارند؛ این روش به‌ویژه برای کسانی که به دنبال راه‌حل‌های طبیعی و پایدار هستند، مناسب است.
3. کمک به تنوع زیستی: اضافه کردن جلبک خوارها به آکواریوم نه‌تنها به کنترل جلبک‌ها کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش تنوع زیستی آکواریوم می‌شود؛ این موجودات در ایجاد اکوسیستمی سالم و متعادل بسیار مؤثر هستند.

درمان دارویی؛ راهکار نهایی برای مقابله و کنترل جلبک آکواریوم

در شرایطی که تمامی روش‌های طبیعی و مدیریتی برای کنترل جلبک سبز آبی آکواریوم بی‌نتیجه مانده و رشد این جلبک به مرحله بحرانی رسیده است، حذف جلبک سبز آبی با دارو آخرین گزینه قابل‌بررسی است. آنتی‌بیوتیک آریترومایسین یکی از داروهایی است که در صورت استفاده در اندازه مناسب به‌سرعت جلبک‌های BGA را از بین خواهد برد.

لازم به ذکر است که مصرف آریترومایسین فقط باید در موارد شدید و به‌صورت محدود انجام شود، چراکه ممکن است این دارو به باکتری‌های مفید آکواریوم آسیب وارد کرده و تعادل زیستی آکواریوم را به مخاطره بی اندازد.

پیشگیری از جلبک سبز آبی در آکواریوم؛ تثبیت شرایط برای مقابله دائمی با جلبک آکواریوم

پس از حذف موفقیت‌آمیز جلبک سبز آبی مهم‌ترین کار پیشگیری از بازگشت آن است. بسیاری از آکواریوم داران پس از نابودی این جلبک در آکواریوم خود مجدداً شاهد بازگشت این جلبک هستند لذا حذف منشاً اصلی رشد این جلبک و برقراری تعادل بیولوژیکی در آکواریوم برای جلوگیری از تکثیر آن‌ها ضروری است.

یکی از نکات کلیدی برای تثبیت تعادل بیولوژیک در آکواریوم، تغذیه کنترل‌شده‌ی ماهی‌هاست؛ غذادهی بیش‌ازحد، مواد مغذی و پسماند را افزایش داده درنتیجه شرایط برای رشد جلبک سبز آبی مساعد خواهد شد. یکی دیگر از راه‌های تثبیت شرایط بیولوژیک در آکواریوم کاشت گیاه آبزی با رشد سریع برای رقابت مؤثر با این جلبک‌ها است.

تنظیم نور بین 6 تا 8 ساعت در روز، دوری از تابش مستقیم نور خورشید، نظافت منظم بستر، دیواره‌ها، فیلتر و همچنین تعویض آب به‌صورت دوره‌ای از دیگر اقدامات پیشگیرانه برای رشد و کنترل سیانوباکترها است.

نتیجه‌گیری

جلبک آکواریوم، به‌ویژه نوع سبز آبی یکی از مشکلات رایج و آزاردهنده در آکواریوم‌های آب شیرین است که در صورت کم‌توجهی و عدم کنترل آن باعث تخریب تعادل کل اکوسیستم آکواریوم خواهد شد. شناخت علائم اولیه، بررسی دلایل شکل‌گیری و اجرای روش‌های مؤثر برای کنترل این جلبک مانند خاموشی نور، حذف مکانیکی، بهبود تهویه، کنترل مواد مغذی و در صورت لزوم، درمان دارویی مهم‌ترین روش برای مقابله با این نوع جلبک است.

علیرغم موارد گفته‌شده می‌توان گفت پیشگیری از بازگشت جلبک‌ها از طریق حفظ و تثبیت پارامترهای آب، تغذیه صحیح، استفاده از گیاهان و نظافت منظم آکواریوم مؤثرترین روش برای مقابله با جلبک‌های سبز آبی است. با رعایت موارد ذکرشده نه‌تنها می‌توان از رشد مجدد جلبک‌ها جلوگیری کرد، بلکه محیطی زیبا، سالم برای ماهی‌ها و گیاهان آکواریوم محیا خواهد شد.

منبع:

https://www.aquasabi.com/aquascaping-wiki_algae_bga-blue-green-algae

با سپاس از اینکه سایت تنگیتو را برای مطالعه این مقاله انتخاب کردید