درحالی‌که اطلاعات زیادی در مورد پمپ هوا آکواریوم وجود دارد ولی در خصوص وسیله‌ای که پمپ هوا را به سایر تجهیزات هوا سازی وصل می‌کند اطلاعاتی وجود ندارد. به همین دلیل در این مقاله به تشریح این تجهیزات می‌پردازیم. زندگی ماهی و موجودات زنده داخل آکواریوم مستلزم وجود اکسیژن بوده و اکسیژن موردنیاز آن آنان توسط پمپ هوا آکواریوم از محیط اطراف به داخل آکواریوم منتقل و توسط سنگ هوا آکواریوم پودر و در اب حل می‌شود. انتقال هوای از پمپ هوا به سنگ هوا توسط تجهیزات هواسازی صورت می‌گیرد.
تجهیزات هوا سازی
برای تأمین اکسیژن موردنیاز آبزیان و گیاهان آکواریومی علاوه بر پمپ هوا به تجهیزاتی برای انتقال، تقسیم و کنترل فشار هوا در آکواریوم نیازمند هستیم که به آن‌ها تجهیزات هواسازی گفته می‌شوند که عبارت‌اند از شلنگ هوا، سوپاپ یک‌طرفه، سنگ هوا، شیر هوا آکواریوم، رابط شلنگ هوا و تقسیم‌کننده هوا؛ لوازم و تجهیزات هواسازی از ضروریات هر آکواریومی است که بعضاً در کارتن پمپ هوا وجود داشته و گاهی نیز باید خریداری گردد.
شلنگ هوا
شلنگ‌های هوا آکواریوم یکی از تجهیزات هواسازی است که برای انتقال هوا و اتصال تجهیزات هوا سازی در آکواریوم به‌کاربرده می‌شود. یکی از کاربردهای شلنگ هوا انتقال هوا از پمپ هوا به سنگ هوا بوده و همانند تونلی هوا را از پمپ هوا به مقصد مدنظر هدایت می‌نماید.
برای هواسازی در آکواریوم یکسر شلنگ هوا به پمپ هوا آکواریوم و سر دیگر آن به تجهیزات هوا سازی متصل می‌گردد. شلنگ هوا در فروشگاه‌های آکواریوم فروشی موجود بوده و در سایزهای و ابعاد مختلف به فروش می‌رسد.
برای اتصال شلنگ هوا از رابط شلنگ هوا که در قسمت‌های بعدی این مقاله به بررسی آن خواهیم پرداخت استفاده می‌شود. قطر شلنگ هوا آکواریوم معمولاً 3 میلیمتر بوده و در جنس‌های پلاستیکی و سیلیکونی ساخته می‌شوند.
شلنگ‌های پلاستیکی
شلنگ‌های پلاستیکی در رنگ‌های مختلفی تولیدشده و مقداری بو از خود تولید متصاعد می‌کنند که با گذر زمان از بین می‌رود. جنس شلنگ‌های پلاستیکی از پلاستیک براق است که در زیر نور و در آب به‌خوبی دیده می‌شود.
شلنگ‌های پلاستیکی هوا نسبت به شلنگ‌های سیلیکونی انعطاف کمتری داشته و پس از خم شدن شکسته و فشار هوا را کاهش می‌دهند. شلنگ هوای پلاستیکی نسبت به شلنگ سیلیکونی ارزان‌تر بوده و با گذر زمان خشک‌شده و ترک می‌خورند.
شلنگ‌های سیلیکونی
شلنگ هوا سیلیکونی مات بوده و در آب کمتر خودنمایی کرده و بسیار انعطاف‌پذیر بوده و به راحت خم می‌شود، انعطاف‌پذیری بالای شلنگ هوای سیلیکونی باعث می‌شود در هنگام اتصال به سایر تجهیزات هواسازی نشکسته و صاف بایستد. شلنگ هوا سیلیکونی نسبت به شلنگ هوای پلاستیکی در مقابل خشکی و گرما مقاوم‌تر بوده و از طول عمر بالاتری برخوردار هستند.
تعویض شلنگ هوا
شلنگ‌های هوا مانند سایر لوازم و تجهیزات آکواریوم طول عمری مشخصی داشته و پس از مدتی باید تعویض و جایگزین شوند. برای تشخیص زمان تعویض شلنگ هوا آکواریوم بایستی به نشانه‌های ظاهری که در ادامه به بیان آن‌ها خواهیم پرداخت توجه نمایید.
به وجود آمدن تغییرات فوق به عواملی متعددی بستگی داشته و به وجود آمدن آن گاهی چند سال زمان می‌برد. تغییرات ظاهری در شلنگ‌های سیلیکونی مشهودتر است.
نشانه‌های تعویض شلنگ هوا
- شلنگ‌های هوا سخت شده و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند.
- رنگ شلنگ هوا زرد یا قهوه‌ای تغییر رنگ داده و این تغییر رنگ در محل اتصالات مشهودتر است.
- بر روی شلنگ‌های هوا آکواریوم ترک‌های ریزی به وجود آمده و قابل‌مشاهده است.
رابط شلنگ هوا آکواریوم
رابط شلنگ هوا آکواریوم یکی از تجهیزات آکواریوم است که یک یا چند شلنگ را به هم متصل نموده و هوا شلنگ ورودی را بین شلنگ‌های خروجی تقسیم می‌کند. رابط‌های شلنگ هوا به شکل‌های مختلفی شامل مستقیم، نود درجه، سه‌راه و چهارراه ساخته می‌شود.
رابط مستقیم شلنگ هوا آکواریوم
نوعی رابط که دو تکه شلنگ را به هم وصل کرده و معمولاً برای اتصال شلنگ‌های کوتاه به هم استفاده می‌شود.
رابط نود درجه شلنگ هوا آکواریوم
با استفاده از این اتصال بدون نیاز به خم کردن و درنتیجه مسدود شدن شلنگ در گوشه‌ها، جریان هوا به‌درستی هدایت می‌گردد.
رابط سه‌راه شلنگ هوا آکواریوم
این رابط برای اضافه نمودن انشعاب دوم در شلنگ هوا کاربرد داشته و به دو صورت T, Y موجود است.
رابط چهارراه شلنگ هوا آکواریوم
این رابط همانند سه‌راه بوده با این تفاوت که امکان اتصال انشعاب سوم را نیز فراهم می‌نماید.
تقسیم‌کننده هوا آکواریوم
یکی از پرکاربردترین تجهیزات هواسازی تقسیم‌کننده هوا شلنگ آکواریوم است. در گذشته یکی از دغدغه‌های آکواریوم داران کنترل شدت‌جریان هوا، حجم جریان هوا و افزایش تعداد خروجی هوای پمپ هوا آکواریوم بود که برای حل این دغدغه‌های از شیر هوا آکواریوم برای کنترل جریان هوا و برای ایجاد انشعاب از رابط استفاده می‌کردند که خود باعث تکه‌تکه شدن شلنگ هوا می‌شد.
در حال حاضر برای حل این مشکل تقسیم‌کننده هوا ساخته‌شده است. با استفاده از تقسیم‌کننده‌های هوا علاوه بر ایجاد انشعاب می‌توان حجم و سرعت جریان هوا را در شلنگ هوا کنترل نمود.
تقسیم‌کننده‌های هوا به دودسته شیردار و بدون شیر تقسیم می‌شود که از فلز و پلاستیک ساخته و عرضه می‌گردند. تقسیم‌کننده‌های هوا از بخش‌های مختلفی شامل: بدنه، ورودی، خروجی، شیر کنترل‌کننده جریان هوا و اتصال‌دهنده تشکیل‌شده است.
تقسیم‌کننده‌های هوا شیردار با نوع بدون شیر بسیار مشابه بوده و تنها تفاوت آن‌ها شیردار بودن آنهاست که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
بدنه تقسیم‌کننده هوا آکواریوم
تقسیم‌کننده‌های هوا آکواریوم معمولاً از پلاستیک یا فلز ساخته می‌شود که نوع فلزی آن مقاوم‌تر بوده و در کیفیت‌های مختلف در بازار عرضه می‌شود. در پشت برخی از انواع تقسیم‌کننده‌های هوا قلابی برای قرارگیری در لبه آکواریوم پیش‌بینی‌شده است.
در برخی از مدل‌ها علاوه بر قلاب، محلی برای قرارگیری و خم شدن شلنگ هوا پیش‌بینی‌شده تا شلنگ برای متصل شدن به تقسیم‌کننده‌های هوا با کمترین فشار به سمت پایین خم گردد.
ورودی تقسیم‌کننده هوا آکواریوم
ورودی محل اتصال شلنگ هوا به تقسیم‌کننده هوا است.
خروجی تقسیم‌کننده هوا آکواریوم
خروجی محل خروج و اتصال به تجهیزات هواسازی آکواریوم است.
شیر هوا تقسیم‌کننده هوا آکواریوم
شیر هوا تقسیم‌کننده هوا آکواریوم، کنترل‌کننده شدت و حجم خروجی هوا بوده و هر نازل انشعاب، دارای شیر مخصوص به خود بوده که امکان کنترل مستقیم تجهیزات متصل به آن را فراهم می‌کند.
اتصال‌دهنده تقسیم‌کننده هوا آکواریوم
برخی از انواع تقسیم‌کننده‌های هوا دارای یک رابط اتصال‌دهنده بوده تا در صورت نیاز به افزایش خروجی هوا بتوان تقسیم‌کننده‌های بیشتری را از محل مذکور اضافه نمود. محل اتصال‌دهنده فاقد شیر بوده و در صورت عدم استفاده، پلاستیکی برای جلوگیری از نشت هوا برای آن پیش‌بینی‌شده است.
نکاتی که باید در خرید تقسیم‌کننده باید مدنظر قرارداد
- اگر در نظر دارید آینده آکواریوم خود را بزرگ‌تر کنید توصیه ما به شما استفاده از تقسیم‌کننده با تعداد خروجی بیشتر است که می‌توان با قرار دادن درپوش پلاستیکی بر روی نازل‌های بلااستفاده بر روی آن‌ها از نشت هوا جلوگیری نمایید.
- به‌جای استفاده از تقسیم‌کننده هوا بهتر است از پمپ هوا با تعداد خروجی بیشتر استفاده نمایید.
سوپاپ یک‌طرفه آکواریوم
برای بسیاری این نکته که پمپ هوا آکواریوم می‌تواند باعث خرابی و از بین رفتن آکواریوم شما شود امری باورنکردنی بوده ولی باید به این افراد گفت درصورتی‌که پمپ هوا پایین‌تر از سطح آب آکواریوم باشد، در صورت قطعی برق و ازکارافتادن پمپ هوا، آب آکواریوم به دلیل فشار آب آکواریوم از طریق سنگ هوا به داخل شلنگ هوا برگشته و علاوه بر خرابی پمپ هوا، اتصالی برق موجب تخلیه آب آکواریوم می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق از سوپاپ یک‌طرفه در مسیر شلنگ هوا استفاده می‌گردد.
سوپاپ یک‌طرفه آکواریوم صرفاً جریان هوا را در مسیر رفت از خود عبور داده و از بازگشت آن جلوگیری می‌نماید. سوپاپ یک‌طرفه در عین ارزان از بروز زیان‌های بزرگ جلوگیری می‌کند.
محل نصب سوپاپ یک‌طرفه آکواریوم
سعی کنید سوپاپ‌ها را در محل‌هایی نصب کنید که به‌راحتی در دسترس باشد. در صورت عدم استفاده از تجهیزات هواسازی در طول مسیر شلنگ هوا می‌توانید آن را در هرجایی نصب نمایید ولی در صورت وجود تجهیزات هواسازی در طول شلنگ هوا باید به شرح ذیل اقدام نمایید.
نصب سوپاپ یک‌طرفه آکواریوم
برای نصب سوپاپ یک‌طرفه بر اساس توضیحات بخش قبل محل مناسب را انتخاب نموده و لوله را برش دهید. با دمیدن هوا به داخل سوپاپ یک‌طرفه مسیر عبور هوا را مشخص نموده و سر دیگر شلنگ هوا متصل به پمپ هوا را به آن وصل کرده سپس سر دیگر سوپاپ را به شلنگی که به سمت آکواریوم می‌رود وصل نمایید.
لازم به یادآوری است در صورت استفاده از سوپاپ یک‌طرفه و تشخیص و اتصال اشتباه به شلنگ هوای خروجی پمپ هوا، هوای تولیدشده در پمپ به سمت آکواریوم منتقل نخواهد شد.
شیر هوا آکواریوم
شیر هوا آکواریوم یکی دیگر از تجهیزات هواسازی آکواریوم است که در شلنگ هوا قابل‌نصب بوده و همانطور که از اسم آن مشخص است برای کنترل و کاهش جریان هوا در شلنگ به‌کاربرده می‌شود. بااتصال شیر هوا آکواریوم به هر انشعاب می‌توانید مقدار هوای ورودی و خروجی به آن را کنترل کنید.
بر روی شیر هوا آکواریوم یک پیچ تنظیم تعبیه‌شده که با بستن آن مقدار هوای خروجی و ورودی کاهش و بازنمودن آن مقدار حجم خروجی هوا افزایش می‌یابد. در صورت بستن کامل شیر هوا آکواریوم، هوای خروجی به کمترین میزان خود کاهش خواهد یافت.
در صورت روشن بودن پمپ هوا بستن شیر هوا باعث فشار و خرابی پمپ هوا آکواریوم می‌شود زیرا پمپ برای خروج هوا به دلیل مسدود شدن شلنگ فشار بیشتری تولید نموده و تلمبه‌های لاستیکی آن در مدت‌زمان کوتاهی پاره خواهد شد. لازم به یادآوری است بسته بودن شیر هوا آکواریوم به‌منزله قطع بودن جریان نبوده و هیچ‌گاه شیر به‌طور کامل جریان را قطع نخواهد کرد.
کاربرد شیر هوا آکواریوم
در حال حاضر بر روی پمپ‌های هوا آکواریوم با برند معتبر علاوه بر وجود چند خروجی هوا، دکمه تنظیم فشار هوا نیز تعبیه‌شده است؛ بااین‌وجود همچنان پمپ‌هایی قوی در بازار عرضه می‌شوند که فاقد چند خروجی هوا و شیر تنظیم فشار هوا هست. در بسیاری از مواقع فشار هوای تولیدشده توسط این پمپ‌ها بیش از مقدار موردنیاز بوده و می‌بایست هوای خروجی آن تقسیم و کنترل شود.
برای کنترل فشار هوای تولید شده توسط پمپ هوا آکواریوم از شیر هوای آکواریوم استفاده می‌شود که یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات هواسازی محسوب شده و به‌طور گسترده در آکواریوم مورداستفاده قرا می‌گیرد. در زیر به تعدادی از کاربردهای شیر هوا آکواریوم اشاره می‌کنیم:
- پمپ‌های هوا قوی، هوای محیط را با فشار بالایی به داخل شلنگ پمپاژ کرده و برای کنترل فشار هوای خروجی این پمپ‌ها می‌بایست هوای خروجی را تقسیم کرده و در مسیر هر خروجی شیر هوا آکواریوم نصب گردد.
- در آکواریوم‌هایی که حباب‌های هوا مانع از دیدن فضای داخلی آکواریوم می‌شود با استفاده از شیر هوا می‌توان فشار هوا درنتیجه حجم حباب‌های تولیدشده را کنترل و به میزان دلخواه تنظیم نمود.
- در صورت جابه‌جایی دکور و تلاطم آب در اثر شدت‌جریان هوا، برای کنترل شدت‌جریان هوا می‌توان از شیر هوا آکواریوم استفاده نمود.
- برای فعال نمودن فیلترهای اسفنجی از هوای خروجی پمپ هوا آکواریوم استفاده می‌شود. در صورت فشار زیاد هوا امکان جابه‌جایی فیلتر و متلاطم شدن آب آکواریوم متصور است لذا با استفاده از شیر هوا آکواریوم می‌توان شدت هوا ورودی به آن را تنظیم نمود.
انواع شیر هوا آکواریوم
شیر هوا آکواریوم در دو جنس فلزی و پلاستیکی ساخته می‌شوند. شیرهای هوای فلزی آکواریوم از برنج یا استیل ساخته‌شده و به‌جای پیچ برای کنترل شدت‌جریان هوا از اهرم در آن‌ها استفاده‌شده است. شیر هوا فلزی آکواریوم نسبت به شیرهای پلاستیکی از مقاومت بالایی برخوردار بوده ولی با گذر زمان دچار زنگ‌زدگی و خوردگی خواهند شد.
شیر هوای آکواریوم به‌صورت مستقیم و نود درجه ساخته و در بازار عرضه می‌شوند که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
شیر هوا مستقیم آکواریوم
شیر هوا مستقیم در بین دو سر شلنگ قرارگرفته و شدت‌جریان هوا را کنترل می‌کنند.
شیر هوا نود درجه آکواریوم
شیر هوا نود درجه بیشتر برای کنترل هوا در گوشه‌های نود درجه کاربرد داشته و به شکل (L) است.
با سپاس از اینکه سایت تنگیتو را برای مطالعه این مقاله انتخاب کردید