ریشه و چوب آکواریوم

عناصر دکوراسیون آکواریوم به دودسته Hardscape یا عناصر سخت و Softscape یا عناصر نرم تقسیم می‌شوند. صخره، شن، مجسمه‌های تزئینی، ریشه و چوب آکواریوم جزء عناصر Hardscape و گیاهان آبزی نیز جزء Softscape محسوب می‌شود.

به‌طورکلی Hardscape استخوان‌بندی و پیکره اصلی دکوراسیون آکواریوم را تشکیل داده و گیاهان به‌عنوان Softscape بر روی آن قرارگرفته و کشت می‌شوند. طراحان آکواریوم آب شیرین از ترکیب عناصر مختلف دکور شامل سنگ و صخره، کنده‌های درختان، تکه چوب‌های طرح دار و شکسته، در سایزهای مختلف برای طراحی مناظر زیبا و طبیعی استفاده می‌کنند.

ریشه و چوب آکواریوم

در مقاله آموزش اصول طراحی آکواریوم گیاهی قواعد و اصول طراحی آکواریوم را به‌طور کامل آموزش داده و تکنیک‌های مختلف چیدمان عناصر آکواریوم را موردبررسی قرار دادیم. طراحی آکواریوم مستلزم طی نمودن مراحل مختلفی شامل انتخاب نوع آکواریوم (آکواریوم پلنت یا گوشت‌خوار)، سبک مدنظر، انتخاب عناصر دکور، چیدن و نصب عناصر دکور در آکواریوم است.

چوب یکی از عناصر مهم در اکوسیستم آب شیرین است که در آکواریوم‌های گیاهی به‌صورت گستره مورداستفاده قرار می‌گیرد. چوب آکواریوم یا Driftwood یکی از تجهیزات ضروری طراحی دکوراسیون محسوب می‌شود که در سبک‌های مختلف آکواریوم پلنت به‌ویژه سبک طبیعی، سبک جنگلی، سبک بیوتوپ، سبک تایوانی و سبک ال ای به‌صورت گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرد.

چوب در آکواریوم گیاهی جزء اصلی‌ترین عناصر Hardscap محسوب می‌شوند که طرح کلی بسیاری از مناظر آکواریوم با استفاده از آن‌ها طراحی می‌شود. ریشه و چوب برای آکواریوم حکم اسکلت دکوراسیون آکواریوم را داشته و طراحی آکواریوم گیاهی بدون استفاده از آن کار بسیار مشکلی محسوب می‌شود.

عناصر Hardscape در دکوراسیون آکواریوم صرفاً اسکلت دکور آکواریوم را تشکیل داده و حرفه‌ای‌ترین دکور آکواریوم بدون استفاده از عناصر Hardscape به‌ویژه Driftwood فقط منظره‌ای بی‌روح را به وجود خواهند آورد. کاشت گیاهان آبزی بر روی صخره و چوب همانند روکشی زنده به دکور بی‌روح آکواریوم، زندگی و روح می‌دهد.

استفاده از چوب در آکواریوم علاوه بر نقش آن در دکوراسیون آکواریوم و طبیعی به نظر رسیدن منظره، محیط را برای زندگی موجودات زنده آکواریوم به‌ویژه ماهی‌های کف زی، کف خوار و سیچلایدها مطلوب‌تر کرده و از استرس آن‌ها می‌کاهد.

فواید استفاده از چوب آکواریوم

چوب آکواریوم و عناصر دکور علاوه بر نقشی که به‌عنوان دکوراسیون آکواریوم ایفا می‌کنند در چرخه نیتروژن به‌عنوان کمک سیستم فیلتراسیون آکواریوم در تصفیه بیولوژیکی آکواریوم نقش مکمل را بازی می‌کنند. باکتری‌های نیتروژن‌خوار که باعث به وجود آمدن چرخه نیتروژن می‌شوند؛ در خلل و فرج چوب و ریشه تشکیل کلنی داده و با جذب ترکیبات نیتروژن دار آب را تصفیه می‌کنند.

طراحان آکواریوم‌های گیاهی با ترکیب صخره، چوب و ریشه آکواریوم علاوه بر پیاده‌سازی سبک‌های مختلف آکواریوم سعی می‌کنند محیط بومی موجودات زنده آبزی را شبیه‌سازی کرده تا با کاهش استرس موجودات ساکن آن، شرایط مساعدتری برای رشد و تکثیر آن‌ها فراهم کنند. کنده، شاخ و برگ درختان به دلیل داشتن برجستگی، گره، حفره‌های کوچک و بزرگ محل مناسبی برای مخفی شدن ماهی‌ها و بی‌مهرگان به‌ویژه میگوها فراهم می‌کند.

چوب و ریشه درختان در آکواریوم آب شیرین علاوه بر نقشی که در دکوراسیون بر عهده‌دارند، بستر مناسبی برای رشد جلبک‌ها محسوب شده و این نقش در آکواریوم‌های پلنت که از چوب مخصوص آکواریوم گیاهی در آن‌ها استفاده‌شده است به دلیل رشد برخی گونه‌های جلبک‌های سبز و کپک‌های سفیدرنگ که منبع غذایی و فیبر برای حلزون‌ها، میگوها و برخی از گونه‌های ماهی محسوب می‌شوند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

چوب‌های پوسیده و آب‌خورده علاوه بر زیبایی، ترکیبات اسیدی آب را به خود جذب کرده و مانع افزایش خاصیت اسیدی آب‌ شده و با همین روش نقش فعالی در افزایش سلامت آب و موجودات زنده آکواریوم ایفا می‌کنند.

تهیه ریشه و چوب آکواریوم

در دکوراسیون آکواریوم، استفاده از ریشه و شاخه‌های زیبای درختانی مانند درخت حرا، چوب رودخانه، چوب تالوا، چوب درخت مکونگ یا چوب قرمز یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای طراحی و پیاده‌سازی دکور آکواریوم است. چوب آکواریومی برخلاف صخره آکواریوم فاقد ترکیبات آهکی بوده و بر روی پارامترهای شیمیایی آب به‌ویژه سختی آب تأثیر منفی نداشته ولی با همه این تعریف‌ها هر چوبی برای استفاده در آکواریوم آب شیرین مناسب نبوده و استفاده از آن دارای اصول و شرایط مشخصی است.

چوب و ریشه تازه جداشده از درختان در صورت افتادن در آب رودخانه برای مدت‌ها از خود صمغ و شیره آزاد می‌کنند که مملو از اسید هیومیک و تانن است. اسید هیومیک موجود در شیره درختان پارامترهای شیمیایی آب را تغییر داده و تانن آن نیز باعث تغییر رنگ آب خواهد شد ولی ازآنجاکه آب رودخانه در حجم زیادی جاری است این ترکیبات در آب حل خواهد شد.

آکواریوم آب شیرین برخلاف رودخانه محیطی بسته محسوب می‌شود که به‌مرورزمان اسید هیومیک و تانن آزادشده از چوب درختان در آب آن انباشته‌شده و باعث تغییر پارامترهای شیمیایی آب‌ درنتیجه باعث بیماری و مرگ موجودات زنده آکواریوم خواهد شد. اسید هیومیک باعث تغییر پارامترهای شیمیایی آب به‌ویژه کاهش خاصیت اسیدی آب‌شده و تانن نیز باعث تغییر رنگ آب آکواریوم (مقدار رنگ آن بستگی به حجم شاخ و برگ داخل آکواریوم دارد) به رنگ کهربایی، قهوه‌ای روشن و تیره خواهد شد.

در آکواریوم‌های گیاهی مجهز به سیستم دی‌اکسید کربن که گیاهان آن به نور زیادی برای فتوسنتز نیاز دارند؛ تانن آزادشده در آب آکواریوم علاوه بر ایجاد محدودیت در دیدن مناظر آکواریوم، مانع رسیدن نور و فتوسنتز گیاهان درنتیجه کاهش اکسیژن محلول در آب می‌شود. در مدت‌زمان کوتاهی با کاهش اکسیژن محلول در آب مقدار دی‌اکسید کربن افزایش‌یافته و ماهی‌ها و سایر موجودات زنده آکواریوم برای جبران کمبود اکسیژن موردنیاز خود به سطح آب آمده که پس از مدت کوتاهی در اثر خستگی به پایین آب‌رفته و خفه خواهند شد.

برخی از انواع ماهی که آب محل زندگی آن‌ها مملو از شاخه‌های شکسته، شاخ و برگ گیاهان است به آبی با خاصیت اسیدی کم خو گرفته و در این‌گونه آب‌ها رشد بهتر خواهند داشت. در صورت استفاده از چوب نامناسب و تغییر رنگ آب آکواریوم می‌توانید از Seachem Purigen استفاده کنید که همانند یک فیلتر رنگ قهوه‌ای آب را از بین خواهد برد.

با توجه به نقش چوب در آکواریوم آب شیرین و نکات موارد اشاره‌شده در بالا، هر چوبی برای استفاده در آکواریوم مناسب نبوده و نباید از هر منبعی برای تأمین چوب آکواریوم استفاده نمود. به‌طورکلی طراحان حرفه‌ای آکواریوم از سه منبع 1- خرید از فروشگاه‌های تجهیزات آکواریوم فروشی 2- تهیه چوب آکواریوم از محیط طبیعی 3- عمل‌آوری چوب و ریشه درختان تازه بریده‌شده؛ چوب آکواریومی موردنیاز خود را تأمین می‌کنند.

خرید چوب آکواریوم از فروشگاه

با مراجعه به فروشگاه‌های تجهیزات آکواریوم گیاهی با انبوهی از چوب‌های مخصوص آکواریوم و چوب مصنوعی آکواریوم در سایز و طرح‌های مختلف برخورد می‌کنید که با قیمت مختلفی به فروش می‌رسند. برخی از فروشندگان شروع به توضیح خواص چوب در آکواریوم کرده و درنهایت برخی از مدل‌های خاص را به شما معرفی می‌کنند در این‌گونه مواقع به یاد داشته باشید شما بایستی متناسب با سبک و منظره خود اقدام به انتخاب بهترین چوب برای آکواریوم خود کنید که فاقد صمغ و مواد سمی باشد.

متأسفانه برخی از فروشگاه‌های متفرقه اقدام به عرضه چوب باقیمت نازل می‌کنند که معمولاً صمغ و شیره این چوب‌ها به‌خوبی خارج نشده و در صورت استفاده امکان تغییر رنگ آب و انتقال عوامل بیماری‌زا به آکواریوم وجود خواهد داشت. توصیه می‌کنیم برای استفاده از چوب‌های خریداری‌شده حتماً آن‌ها را در آب‌نمک بجوشانید تا علاوه بر ضدعفونی شدن، از عدم وجود شیره در چوب مطمئن شوید.

تهیه چوب آکواریوم از محیط طبیعی

چوب در طبیعت به‌وفور یافت می‌شود ولی هر چوبی ازجمله چوب‌های تروتازه به دلیل آزاد کردن تانن و اسید هیومیک و تغییراتی که ایجاد می‌کنند برای استفاده در آکواریوم مناسب نبوده و برای موجودات زنده آکواریوم مضر بوده و می‌توانند باعث مرگ آن‌ها شوند. بستر دریاچه‌ها، کناره رودها و دریاها که محیط طبیعی زندگی ماهی‌ها محسوب می‌شود مملو از ریشه‌ها و شاخه‌های جداشده قدیمی درختانی است که مدت‌ها در زیرآب قرار داشته و تمامی مواد سمی و صمغ آن‌ها در آب آزادشده است.

کنده‌های پوسیده که در آب و کف بستر فرورفته و فرسوده شده‌اند بهترین چوب برای آکواریوم محسوب می‌شوند. برای جمع‌آوری تکه‌های چوب آکواریوم یا Driftwood در طبیعت، کافی است به کنار رودخانه‌ها و سواحل دریا که چوب و کنده‌های قدیمی رها در طرح و اندازه‌های مختلف به‌وفور یافت می‌شود مراجعه کرده و تکه‌های مناسب را انتخاب کنید.

توصیه می‌کنیم برای استفاده از چوب‌ و کنده‌های جمع‌آوری‌شده از طبیعت ابتدا آن‌ها در آب‌نمک بجوشانید تا علاوه بر ضدعفونی شدن، از عدم وجود شیره در چوب مطمئن شوید.

تهیه چوب آکواریوم از درختان

همان‌طور که گفته شد چوب و ریشه گیاهان تازه در آب از خود اسید هیومیک و تانن آزاد می‌کنند که باعث تغییر در رنگ و پارامترهای شیمیایی آب آکواریوم می‌شوند. برای استفاده از این چوب و ریشه درختان تازه در آکواریوم، ابتدا بسته به نوع چوب می‌بایست پوست آن‌ها را کنده و در آب‌نمک یا پرمنگنات بجوشانید تا علاوه بر ضدعفونی کردن چوب، مواد سمی و صمغ آن به‌طور کامل خارج شود.

چوب در هنگام جوشیدن، آب‌نمک را جذب و اسید هیومیک را آزاد می‌کند به همین دلیل برای تسریع در عمل‌آوری چوب می‌توانید مرتباً آب‌نمک را تعویض نمایید. پس از ضدعفونی و جوشاندن چوب، آن را چند روز در آب رها کرده و مرتب آب آن‏ را تعویض کنید تا نمک و پرمنگنات جذب‌شده از داخل آن‏ خارج‌شده و آماده استفاده گردد.

استفاده از چوب آکواریوم

استفاده از چوب برای آکواریوم منوط به انجام چهار مرحله شامل فرآوری و آماده‌سازی چوب، نصب و تثبیت چوب در آکواریوم، فرم دهی به چوب آکواریوم، نصب و کاشت گیاهان آبزی روی چوب و ریشه است که رعایت هر یک از آن‌ها ضروری بوده و کم‌توجهی به هر یک از این موارد می‌تواند خسارت جبران‌ناپذیری به آکواریوم شما وارد کند.

فرآوری و آماده‌سازی چوب آکواریوم

فرآوری چوب آکواریوم گیاهی بسته به نوع چوب و روش تهیه آن متفاوت بوده و برای استفاده از چوب‌های جمع‌آوری‌شده از طبیعت و چوب‌های خریداری‌شده حتماً بایستی آن‌ها را در آب‌نمک بجوشانید تا علاوه بر ضدعفونی شدن، از عدم وجود شیره در چوب مطمئن شوید. برای جوشاندن چوب به‌ویژه چوب‌های تازه ابتدا پوست آن‌ها را کنده و 30 ساعت (تا خارج شدن کامل صمغ) آن‌ها را در آب‌نمک یا پرمنگنات بجوشانید این کار علاوه بر ضدعفونی کردن چوب، باعث خروج مواد سمی و صمغ موجود در آن‌ها خواهد شد.

هنگام جوشاندن چوب به رنگ آب دقت کنید زیرا تغییر رنگ آب نشان‌دهنده وجود صمغ و اسید هیومیک در چوب آکواریوم گیاهی بوده که قبل از استفاده بایستی با جوشاندن و تعویض آب آن تمام شیره و صمغ آن خارج شود. پس از جوشاندن انواع چوب و ریشه آن‌ها را در آب تازه رها کرده و مرتب آب را عوض کنید تا آب‌نمک آن خارج‌شده و برای استفاده در آکواریوم آماده شود.

نصب و تثبیت چوب در آکواریوم

چوب به دلیل چگالی کمتر نسبت به آب، بر روی آب شناور شده به همین دلیل در صورت استفاده از بسیاری از مدل‌های چوب و ریشه آکواریوم پس از آبگیری از کف آکواریوم به سطح آب خواهد آمد به همین دلیل برای استفاده از چوب و ریشه می‌بایست آن را سنگین نمود. طراحان برای سنگین کردن ریشه و چوب از سه روش استفاده می‌کنند که در ادامه تشریح هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

قرار دادن در آب

در این روش چوب‌هایی که از قبل فرآوری شده‌اند را در آب قرار می‌دهند تا با جذب آب‌سنگین تر شده و به زیر آب بروند.

استفاده از چسب گیاه یا نخ

در این روش چوب و ریشه آکواریوم را به‌وسیله نخ نامرئی یا چسب به تکه‌ای از صخره و سنگ متصل می‌کنند تا سنگین شده و در آب غرق شود. سپس در محل موردنظر نصب خواهد شد.

قرار دادن چوب آکواریوم بین سایر عناصر دکور

در این روش چوب و ریشه‌ آکواریوم را به‌وسیله چسب یا نخ نامرئی در بین سنگ‌های آکواریوم محکم می‌کنند تا از روی آب آمدن چوب ها جلوگیری کنند.

فرم دهی به چوب آکواریوم

بسیاری از طراحان برای طراحی دکور خود در جستجوی چوب و ریشه‌هایی خاص هستند ولی به دلایل مختلفی نمی‌توانند آن را تأمین کنند؛ به همین دلیل بسیاری از طراحان حرفه‌ای با استفاده از روش‌های مختلف فرم دهی اقدام به ساخت چوب آکواریوم موردنظر خود می‌کنند. استفاده از روش‌های فرم دهی نیازمند تجربه و رعایت نکاتی مانند پوشش بریدگی‌های شاخه‌ها به‌وسیله گیاهان اپی‏فیت ها (گیاهان آبی آب شیرین مانند خزه‌ها و آنوبیاس ها که بیرون از بستر نصب می‌شوند و مواد غذایی به‌وسیله ریشه خود به‌صورت مستقیم از آب می‌گیرند) و متصل کردن تکه‌ها در نقاط مناسب بوده که مهارت موردنیاز با گذر زمان و تمرین به دست می‌آید.

در روش‌های فرم دهی، طراحان با استفاده از چسب و تکه‌های کوچک چوب شروع به مونتاژ درختچه با طرح و ابعاد مدنظر خود می‌کنند. برخی از طراحان نیز برای فرم دهی به چوب اقدام به بریدن شاخه‌های بزرگ‌تر و اضافی کرده سپس با جابه‌جایی و چسباندن آن‌ها در محل مدنظر درختچه موردنیاز خود را می‌سازند.

کاشت گیاهان آبزی روی چوب آکواریوم

در محیط طبیعی گیاهان آبزی ریشه‌های خود را در بافت چوب و کنده درختان گسترش داده و خود را با این روش بر روی آن‌ها تثبیت و مناظر زیبایی را در زیرآب به وجود می‌آورند. طراحان به تقلید از محیط طبیعی، برخی از گونه‌های خاصی از گیاهان آبزی به نام اپیفیت ‏ها را با استفاده از چسب گیاه آکواریوم یا به‌وسیله بستن با نخ بر روی چوب و کنده‌های درختان تثبیت می‌کنند.

گیاهان آبی مورداستفاده روی چوب آکواریوم

گیاهان آب شیرین از تنوع بسیار بالایی برخوردار بوده و برحسب نوع، شکل، طرح، نحوه کاشت، نیازهای آب و هوایی در دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. یکی از روش‌های دسته‌بندی گیاهان آکواریوم، نیاز آن‌ها به بستر برای کاشت و رشد است.

برخی از گیاهان آبی آکواریوم موسوم به اپی‏فیت ‏ها، مواد و عناصر موردنیاز خود را به‌صورت مستقیم از آب جذب می‌کنند و برای کاشت و رشد خود نیازی به بستر نداشته و در صورت کاشت آن‌ها در بستر، ریشه‌های قرارگرفته در بستر پوسیده و از بین خواهند رفت. گیاهان اپی‏فیت شامل آنوبیاس‏ ها، بوسفلانداها، خزه‌ها، سرخس‌ها و جاواها پس از تثبیت بر روی سطوح شروع به ریشه‌زایی کرده و ریزوم‏ های خود را در بافت چوب گسترش داده و به این وسیله خود را بر روی سطح آن تثبیت می‌کنند.

طراحان آکواریوم با نصب و چسباندن گیاهان اپیفیت بر روی سنگ و چوب آن‌ها را به‌صورت موقت بر روی آن‌ها تثبیت کرده و به این وسیله فرصتی برای رشد آن‌ها بر روی عناصر Hardscape فراهم می‌کنند. طراحان در طراحی آکواریوم با قرار دادن اپی‏فیت‏ ها در شکاف‌های دکوراسیون، به طرز شگفت‌انگیزی مناظر طبیعی و زیبایی را در آکواریوم شبیه‌سازی می‌کنند.

مدل‌های چوب‌ آکواریوم

چوب‌ و ریشه آکواریوم یا Driftwood در طرح‌، سایز، جنس و رنگ‌های متنوعی تقسیم شده که هریک دارای ویژگی‌های خاصی هستند. با وجود تفاوت در برخی ویژگی ها، آنها دارای نقاط مشترکی نیز هستند؛ برای مثال با افزایش تعداد شاخه، چگالی آنها کمتر و با افزایش میزان صمغ و شیره چگالی آنها بیشتر خواهد شد.

آگاهی از ویژگی چوب ها به طراحان در انتخاب چوب مناسب برای طراحی آکواریوم موردنظر آن‌ها کمک بسیاری خواهد کرد. متأسفانه در منابع فارسی، اطلاعاتی در خصوص انواع چوب و ریشه آکواریوم و ویژگی‌های آن وجود نداشته به همین دلیل سعی می‌کنیم تا حد توان در ادامه به بررسی و تشریح انواع آن و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها بپردازیم.

چوب مور (‏Moor wood)

چوب مور از ریشه درخت تهیه‌شده و در آب پوسیده نمی‌شود. این چوب دارای سطحی صاف به رنگ قهوه‌ای تیره براق است که در اشکال و سایزهای مختلفی در دسترس بوده و استفاده از آن برای انواع ماهی‌ و میگو بسیار مفید است.

چوب مور (Moor wood) از خود اسید هیومیک و تانن ترشح کرده و آب را قهوه‌ای می‌کند به همین دلیل انجام مراحل آماده‌سازی و فرآوری قبل از استفاده از آن لازم و ضروری است. خرد کردن و جوشاندن این ریشه باعث کاهش عمر و زود پوسیده شدن آن‏ خواهد شد.

چوب تالوا (‏Talawa Wood)

چوب تالوا یکی دیگر از انواع چوب است که برای پیاده‌سازی در بسیاری از طرح‌ها و سبک‌ها به‌ویژه آکواریوم‌های پلنت دارای میگو استفاده می‌شود. شاخه‌های این چوب به‌صورت خطوط مستقیم رشد کرده و دارای بافت و برجستگی‌های زیادی است که برخی از قسمت‌های آن‏ دارای پوست بوده و به زیبایی و طبیعی به نظر رسیدن منظره کمک زیادی می‌کند.

چوب تالوا (Talawa) به دلیل وجود اسید هیومیک و تانن زیاد در بافت خود علاوه بر تغییر رنگ آب، به دلیل چگالی کم نسبت به آب بر روی آب شناور می‌شود؛ به همین دلیل انجام مراحل آماده‌سازی و فرآوری قبل از استفاده از آن لازم و ضروری است. این چوب در هنگام شستشو بوی بسیار تندی آزاد می‌کند که طبیعی بوده و به‌مرور با تعویض آب از بین خواهد رفت.

چوب مور قرمز (‏Red Moor wood)

چوب مور قرمز بسیار سبک بوده و از ریشه درختان تهیه‌شده که دارای انشعاب‌های کوچک بسیاری بوده و آن را شبیه عنکبوت کرده است. رنگ این چوب قهوه‌ای روشن مایل به قرمز بوده و در آب قهوه‌ای به نظر می‌رسد.

چوب مور قرمز (‏Red Moor wood) به دلیل شکل و فرم ظریف آن برای پیاده‌سازی انواع طرح‌های آکواریوم‌هایی که دارای میگو و لابستر هستند مناسب بوده و پس از قرارگیری در آب لایه پنبه‌ای و باکتریایی روی آن تشکیل می‌شود که میگوها، حلزون‌ها و ماهی‌های کف خوار عاشق آن هستند. این چوب تانن و اسید هیومیک کمی در خود داشته و رنگ آب را تغییر نمی‌دهد و در صورت تغییر نیز رنگ آن بسیار کم خواهد بود.

چوب آهن تیره (Dark Iron Wood)

چوب آهن تیره نسبت به آب دارای چگالی بیشتری بوده و در صورت قرارگیری در آب، بلافاصله غرق خواهد شد. این چوب سیاه فاقد اسید هیومیک و تانن بوده به همین دلیل رنگ آب را تغییر نخواهد داد.

اجزاء ظریف چوب‌های آهن تیره (Dark Iron Wood) به دلیل قرارگیری طولانی‌مدت در آب، به‌مرور پوسیده‌شده به همین دلیل برای طراحان ژاپنی از جذابیت بسیاری برخوردار است. استفاده از تکه‌های بزرگ این چوب در آکواریوم‌های گیاهی جلوه‌ای زیبا به منظره خواهد داد.

چوب حرا (‏Mangrove Wood)

چوب حرا چوبی به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز است که دارای سطحی مملو از برجستگی با چین‌وچروک‌ است. این چوب به دلیل چگالی بالا نسبت به آب در صورت قرارگیری در آب بلافاصله غرق می‌شود.

درخت چوب حرا (Mangrove) در آسیا رشد کرده و بافت آن مملو از شیره و صمغ است به همین دلیل انجام مراحل آماده‌سازی و فرآوری قبل از استفاده از آن لازم و ضروری است. با نصب این چوب، پس از مدتی لایه‌ای پنبه‌ای و باکتریایی روی آن تشکیل خواهد شد که منبع فیبر برای میگوها، حلزون‌ها و ماهی‌های کف خوار محسوب می‌شود.

چوب مکونگ (Wood ‏Mekong)

منشأ چوب مکنوگ جنوب شرق آسیا بوده و همانند چوب حرا به دلیل چگالی بالا بلافاصله پی از قرارگیری در آب غرق خواهد شد. این چوب یک‌تکه بوده و دارای بافتی سخت و صاف است که آن را برای استفاده در آکواریوم‌های دارای طرح‌های ساده و دارای میگو بسیار مناسب می‌کند.

چوب مکونگ (Mekong) در بافت خود شیره و صمغ کمی داشته به همین دلیل در صورت استفاده در آکواریوم رنگ آب را تغییر نداده و یا مقدار آن اندک خواهد بود.

چوب عارف (‏Mystic Wood)

چوب عارف به دلیل طرح متمایز و جذاب آن برای استفاده در طرح‌های خلاقانه بسیار مناسب است. این چوب دارای سطحی مملو از گره و حفره‌های کوچک و بزرگ بوده که استفاده از آن را در آکواریوم‌های دارای میگو به گزینه مناسبی تبدیل کرده است.

چوب جی‏نرلی (‏Gnarly wood)

چوب جی‌نرلی به دلیل چگالی بالا نسبت به آب در صورت قرارگیری در آب بلافاصله غرق خواهد شد. این چوب دارای طرحی خاص بوده و از جایی آویزان به نظر می‌رسد.

چوب جی‌نرلی (‏Gnarly wood) همانند چوب مور قرمز از ریشه درخت تهیه‌شده و در صورت استفاده در آکواریوم مقداری رنگ آب را تغییر خواهد داد به همین دلیل انجام مراحل آماده‌سازی و فرآوری قبل از استفاده از آن لازم و ضروری است.

چوب ساوانا (‏Savannah wood)

چوب ساوانا همان‌طور که اسم آن مشخص است از جنگل‌های دشت ساوانا در آفریقا تهیه‌شده و به دلیل چگالی بالا نسبت به آب پس از قرارگیری در آب بلافاصله در آب غرق خواهد شد. سطح این چوب مملو از سوراخ، خلل و فرج بسیاری است که مخفیگاه مناسبی برای ماهی‌های کوچک، میگوها و حلزون‌ها محسوب می‌شود.

سطح چوب ساوانا (‏Savannah wood) محل مناسبی برای رشد جلبک‌ها بوده که منبع غنی فیبر برای ماهی‌های کف خوار و میگوها محسوب می‌شود.

درخت بونسای (‏Bonsai Tree)

بونسای به درختان مینیاتوری اطلاق می‌شود که در محیط طبیعی طول و ابعاد آن‌ها به چندین متر می‌رسد. بونسای همان درختان بزرگی است که با استفاده از تکنیک‌های خاص مانند هرس، فرم دهی، پیوند زدن و … در ابعاد کوچک پرورش داده می‌شوند.

طراحان آکواریوم علاوه بر از استفاده از درختچه‌های خشک شده بونسای، درخت بونسای را با فرم‏دهی تکه‌های چوب می‌سازند. طراحان آکواریوم با چسباندن انواع خزه روی سطح و شاخه‌های بونسای از آن برای شبیه‌سازی درختان سبز در آکواریوم استفاده می‌کنند.

بونسای به دلیل برجستگی‌های زیاد، محل مناسبی برای رشد جلبک‌ها محسوب شده که بچه ماهی‌ها و میگوها علاوه بر استفاده از این جلبک‌ها از حفره‌های آن به‌عنوان مخفیگاه استفاده می‌کنند.

نکاتی که باید در انتخاب و استفاده از چوب آکواریوم مدنظر قرار داد

• سعی کنید در آکواریوم خود از چوب ‌درختانی مانند درخت کاج که دارای صمغ و شیره زیادی هستند خودداری کرده و به‌جای آن از چوب درختانی مانند انگور (از مقاومت و طول عمر کمتری نیز برخوردارند) که صمغ کمتری دارند استفاده نمایید.
• در طراحی آکواریوم گیاهی برای طبیعی به نظر رسیدن منظره توصیه می‌کنیم علاوه برریشه از صخره و سنگ همگن در اندازه و سایز مختلف استفاده نموده و بخشی از آن‌ها را در بستر فروکنید تا پستی‌وبلندی آن‌ها باعث طبیعی به نظر رسیدن منظره آکواریوم شود.
• به‌مرورزمان رشد گیاهان باعث پوشیده شدن صخره و چوب درنتیجه یکنواخت و کسل‌کننده شدن دکور خواهد شد به همین دلیل توصیه می‌کنیم بخشی از گیاهان خود را به‌صورت طبیعی در پشت، کناره‌ها، شکاف‌های صخره و ریشه آکواریوم مخفی کنید تا باگذشت زمان، دکور جلوه‌ای تازه‌ای برای خودنمایی به بیننده آن داشته باشد.
• برای استفاده از چوب در دکور به نوع ماهی و محل زندگی آن توجه کنید و بر اساس خلق‌وخوی آن‌ها طرح خود را پیاده‌سازی کنید؛ زیرا برخی ماهی‌ها مانند ماهی آنجل برای استتار به محیط شلوغ وابسته بوده درحالی‌که ماهی‌های پنکوسی و سیلور به محیطی خلوت و باز برای شنا نیاز دارند. ماهی‌های لوچ‌ها، بلک‏ گوست و شارک‌ها به محیط‌هایی پر از سوراخ و حفره برای مخفی شدن نیاز دارند.
• بسیاری از چوب‌های انتخابی در طبیعت حاوی کود و سم بوده که به‌مرور در آب آزادشده و باعث مسمومیت موجودات زنده آکواریوم خواهد شد به همین دلیل توصیه می‌کنیم قبل از استفاده از چوب‌های جمع‌آوری‌شده از طبیعت حتماً مراحل فرآوری و آماده‌سازی چوب آکواریوم را بر روی آن‌ها انجام دهید.
• از استفاده چوب‌های لعاب‌دار در آکواریوم‌هایی که دارای ماهی‌های کت فیش و سیچلاید هستند خودداری کنید زیرا این ماهی به سطوح چوب چسبیده و سطح آن را لیسیده یا می‌جوند به همین دلیل به‌مرور لعاب از روی آن‌ها جداشده و باعث مسمومیت آن‌ها خواهد شد.
• در طراحی آکواریوم برای طبیعی به نظر رسیدن منظره آکواریوم خود به تکنیک‌های اشاره‌شده در مقاله آموزش اصول طراحی آکواریوم گیاهی به‌ویژه نصب پلکانی دکوراسیون آکواریوم در نقاط کانونی توجه نمایید.
• باوجود انواع ریشه تزئینی آکواریوم، قبل از استفاده آن‌ها بایستی کیفیت چوب و میزان صمغ موجود در آن‌ها مورد آزمایش قرار گیرد تا از بروز هرگونه اتفاق ناخوشایند پیشگیری نمود.
• قبل از استفاده از چوب‌های خریداری‌شده آن‌ها را در آب و نمک بجوشانید تا علاوه بر ضدعفونی شدن، از نبود شیره و صمغ در آن‌ها مطمئن شوید.

با سپاس از اینکه سایت تنگیتو را برای مطالعه این مقاله انتخاب کردید