حباب‌شمار Co2 آکواریوم یکی از تجهیزات سیستم دی‌اکسیدکربن است که برای آکواریوم‌های گیاهی ضروری بوده و بدون آن امکان اندازه‌گیری دقیق مقدار دی‌اکسیدکربن در حال تزریق به آکواریوم امکان‌پذیر نخواهد بود.
دی‌اکسیدکربن مهم‌ترین درشت مغذی موردنیاز گیاهان آبزی است که مقدار موردنیاز آن به عواملی مانند سطح نگهداری گیاهان، تجهیزات نورپردازی و حجم آب آکواریوم وابسته بوده و تنظیم آن علاوه برافزایش فتوسنتز می‌تواند باعث بهبود رشد گیاهان و موجودات زنده آکواریوم شود. پایداری سطح دی‌اکسیدکربن در آکواریوم‌های پلنت متناسب با نیاز گیاهان آبزی یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در زیبایی منظره آکواریوم بوده و افزایش یا کاهش آن می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به اکوسیستم آکواریوم وارد نماید به همین دلیل تنظیم سطح دی‌اکسیدکربن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
حباب‌شمار Co2 آکواریوم چیست؟
طراحان آکواریوم در هنگام راه‌اندازی آکواریوم‌های پلنت مقدار دی‌اکسیدکربن موردنیاز آکواریوم را بر اساس نیاز حساس‌ترین گیاه آکواریوم خود به دی‌اکسیدکربن، تنظیم کرده و به‌مرور با کاهش یا افزایش مقدار آن، به بهینه‌ترین حالت ممکن دست می‌یابند. دستگاه‌های دی‌اکسیدکربن آکواریوم از بخش‌های مختلفی تشکیل‌شده‌اند که برخی از آن‌ها ازجمله تستر و حباب‌شمار دی‌اکسیدکربن وظیفه تنظیم و تعیین سطح دی‌اکسیدکربن محلول در آب را بر عهده‌دارند.
تستر قطره‌ای دی‌اکسیدکربن یکی از تجهیزات ضروری سیستم دی‌اکسیدکربن آکواریوم است که با تغییر رنگ مایع نشانگر، سطح دی‌اکسیدکربن محلول در آکواریوم را نمایش می‌دهد. شاخص سنجش دی‌اکسیدکربن در آکواریوم، برحسب میلی‌گرم در لیتر بوده که مقدار بسیار کوچکی محسوب می‌شود و هرگونه تغییر در مقدار آن تأثیر شدیدی بر روی شرایط زندگی موجودات زنده آکواریوم خواهد گذاشت به همین دلیل اندازه‌گیری دی‌اکسیدکربن در حال تزریق به آکواریوم نیازمند استفاده از ابزاری دقیق است.
«برای آشنایی بااهمیت دی‌اکسیدکربن در آکواریوم از شما دعوت می‌کنیم بامطالعه مقاله راهنمای کامل دی‌اکسیدکربن آکواریوم: همه‌چیز از مفهوم تا کاربرد با ما همراه باشید»
حباب‌شمار یکی از تجهیزات سیستم دی‌اکسیدکربن است که با قرارگیری در مسیر خروج Co2 علاوه بر نمایش خروج گاز دی‌اکسیدکربن، سرعت و مقدار گاز خروجی را به‌صورت حباب نشان می‌دهد. کاربر با شمارش تعداد حباب‌های حباب‌شمار آکواریوم در دقیقه، می‌تواند میزان دقیق Co2 خروجی از سیستم دی‌اکسیدکربن به آکواریوم را محاسبه و به‌طور دقیقی سطح Co2 را کنترل و تنظیم کند.
حباب‌شمار معمولاً به همراه قطعات دیگر سیستم دی‌اکسیدکربن شامل کپسول Co2، رگلاتور یا مانومتر و دفیوزر به کار می‌رود. تنظیم دقیق مقدار دی‌اکسیدکربن موردنیاز گیاهان آکواریوم مستلزم عملکرد صحیح تمامی تجهیزات آکواریوم هست.
انواع حباب‌شمار Co2
حباب‌شمار Co2 آکواریوم در مدل و جنس‌های مختلفی از شیشه و پلاستیک گرفته تا فولاد ضد رنگ ساخته می‌شود. برخی از حباب‌شمارها بر روی رگلاتور نصب‌شده و برخی نیز به‌صورت خطی در مسیر جریان گاز دی‌اکسیدکربن بین رگلاتور و دیفیوزر نصب می‌شوند.
«برای آشنایی دیفیوزر آکواریوم از شما دعوت می‌کنیم بامطالعه مقاله معرفی کامل و کاربردی دفیوزر آکواریوم با ما همراه باشید»
حباب‌شمار Co2 شیشه‌ای
حباب‌شمار شیشه‌ای یکی از انواع حباب‌شمار Co2 آکواریوم است که از یک مخزن برای پر کردن آب و یک لوله عمودی (ورودی و خروجی) در پایین و بالای مخزن تشکیل‌شده است. این حباب‌شمارها با آزاد شدن گاز Co2 در لوله و حرکت آن رو به بالا جریان حباب Co2 تشکیل داده که علاوه بر نمایش جریان گاز دی‌اکسیدکربن، می‌توان با شمارش تعداد حباب‌های خروجی میزان دی‌اکسیدکربن در حال تزریق را محاسبه نمود.
حباب‌شمارهای اکریلیکی و پلاستیکی نسبت به حباب‌شمارهای شیشه‌ای از استحکام بیشتری برخوردار بوده و توسط بادکش به بدنه آکواریوم متصل می‌شوند. از این حباب‌شمارها به دلیل شفاف بودنشان برای کاهش تأثیر روی دکوراسیون آکواریوم استفاده می‌شود.
حباب‌شمار Co2 شیشه‌ای فلزی
برخی از حباب‌شمارها همانند حباب‌شمارهای شیشه ای بوده با این تفاوت که قسمت انتهایی و بالایی آن‌ها از فلز ساخته می‌شود. این نوع حباب‌شمار آکواریوم نسبت به حباب‌شمارهای شیشه‌ای از استحکام بالاتری برخوردار بوده ولی ازنظر کارایی و عملکرد کاملاً مشابه حباب‌شمار شیشه‌ای هستند.
حباب‌شمار Co2 چندکاره
برخی از انواع حباب‌شمارهای Co2 در ساختمان داخلی خود دارای بخش‌های اضافی بوده و علاوه بر شمارش حباب، دارای سوپاپ یک‌طرفه و دیفیوزر نیز هستند. این حباب‌شمارها علاوه بر انجام کار قطعات اضافی به دلیل عدم نیاز به استفاده از قطعات بیشتر، احتمال نشتی گاز Co2 را کاهش می‌دهند.
مزایای استفاده از حباب‌شمار Co2
حباب‌شمار Co2 با تنظیم دقیق دی‌اکسیدکربن در حال تزریق به آکواریوم، Co2 موردنیاز گیاهان برای فتوسنتز را بهینه کرده و شرایط را برای رشد موجودات زنده آکواریوم بهبود می‌بخشد. با استفاده از حباب‌شمار و تنظیم دقیق دی‌اکسیدکربن در حال تزریق به آکواریوم علاوه بر استفاده هوشمندانه‌تر از دی‌اکسیدکربن، می‌توان تا حد زیادی از نوسان پارامترهای شیمیایی آب که باعث مخاطرات بسیاری در آکواریوم می‌شوند پیشگیری نمود.
تنظیم دقیق دی‌اکسیدکربن باعث صرفه‌جویی در مصرف دی‌اکسیدکربن و کاهش هزینه نگهداری آکواریوم شده و شرایط را برای کنترل رشد جلبک‌ها فراهم کرده و مانع تکثیر و رشد آن‌ها می‌شود.
انتخاب حباب‌شمار Co2 مناسب
حباب‌شمار Co2 آکواریوم متنوع بوده و نحوه استفاده از آن‌ها با نوع دیگر آن متفاوت است؛ دلیل انتخاب بهترین حباب‌شمار دی‌اکسیدکربن برای آکواریوم به عواملی مانند منبع تأمین دی‌اکسیدکربن، تحمل فشار گاز خروجی از کپسول، کارایی، جنس و سهولت استفاده و قیمت حباب‌شمار Co2 بستگی دارد.
منبع تأمین دی‌اکسیدکربن
حباب‌شمار آکواریوم در سیستم دی‌اکسیدکربن به دو روش نصب و به‌کارگیری می‌شوند. در صورت استفاده از سیستم دی‌اکسیدکربن حرفه‌ای بهترین انتخاب استفاده از حباب‌شمارهایی است که بر روی رگلاتور نصب می‌شوند؛ رگلاتور این دستگاه‌ها دارای شیر تنظیم بوده که با استفاده از آن می‌توان دی‌اکسیدکربن خروجی از کپسول را به‌صورت یکنواختی کنترل نمود و مقدار دی‌اکسیدکربن خروجی را حباب به حباب تنظیم نمود.
در صورت استفاده از سایر منابع تأمین دی‌اکسیدکربن مانند ست کپسول پرفشار یک‌بارمصرف و دی‌اکسیدکربن دست‌ساز بهترین انتخاب استفاده از حباب‌شمارهای شیشه است که و در مسیر جریان سیستم دی‌اکسیدکربن آکواریوم نصب می‌شوند.
تحمل فشار گاز خروجی از کپسول
سیستم‌های دی‌اکسیدکربن مختلف فشار گاز خروجی بالایی داشته به همین دلیل حباب‌شمار بایستی توانایی تحمل فشار گاز خروجی از کپسول دی‌اکسیدکربن را داشته باشد در غیر این صورت احتمال انفجار آن محتمل خواهد بود.
کارایی حباب‌شمار آکواریوم
همان‌طور که در قسمت انواع حباب‌شمار به آن اشاره کردیم برخی از حباب‌شمارهای ساخته‌شده در بدنه خود دارای بخش‌های اضافی بوده که به توانایی آن‌ها می‌افزاید. این حباب‌شمارها علاوه بر کار اصلی، متناسب با قطعات داخلی اضافه‌شده وظایف دیگری را بر عهده‌دارند.
استفاده از این نوع حباب‌شمار علاوه بر کاهش هزینه راه‌اندازی باعث کاهش احتمال نشتی گاز Co2 می‌شود. توصیه می‌کنیم در صورت استفاده از این حباب‌شمارها به برند و کارایی آن‌ها توجه نمایید.
جنس و سهولت استفاده از حباب‌شمار آکواریوم
حباب‌شمار آکواریوم در انواع فلزی و شیشه‌ای ساخته می‌شوند که متناسب با نوع و محل نصبشان از مزایای خاصی برخوردار هستند. حباب‌شمار فلزی نسبت به حباب‌شمار شیشه‌ای از استحکام بیشتری برخوردار بوده و استفاده از آن از مخاطرات کمتری برخوردار است ولی در صورت نصب در مکان نامناسب به زیبایی آکواریوم لطمه وارد می‌کند.
قیمت حباب‌شمار آکواریوم
برندهای مختلف حباب‌شمار آکواریوم با جنس و کیفیت‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند به همین دلیل توصیه می‌کنیم با مقایسه قیمت حباب‌شمار Co2 در برندهای مختلف، متناسب با نیاز خود مناسب‌ترین قیمت و کارایی را انتخاب نمایید.
آموزش نحوه نصب حباب‌شمار Co2
بسیاری از افراد مبتدی که تجربه راه‌اندازی آکواریوم گیاهی را ندارند با چالش‌های متعددی مواجه می‌شوند که یکی از آن‌ها نحوه نصب حباب‌شمار Co2 آکواریوم است. روش صحیح پر کردن حباب‌شمار بسیار آسان بوده و در ادامه به تشریح آن خواهیم پرداخت.
توصیه می‌کنیم پیش از استفاده از حباب‌شمار آکواریوم، درباره نحوه استفاده، تنظیمات آن و مراقبت از آن اطلاعات کافی کسب نمایید. برای اتصال قطعات مختلف از شلنگ سیلیکونی که بسیار نرم بوده و به‌راحتی بر روی قطعات مختلف حرکت کرده و آن‌ها را به هم متصل می‌کند استفاده می‌شود.
ابتدا برگه راهنما را مطالعه کرده و لیست قطعات را با قطعات موجود در کارتن مقایسه کنید. سپس برای جلوگیری از برگشت آب از حباب‌شمار آکواریوم به سایر تجهیزات آ، قبل از آن‌یک سوپاپ یک‌طرفه نصب نمایید. برای نصب سوپاپ یک‌طرفه ورودی (برای تشخیص ورودی در دو سر آن فوت کنید سر آن‌که باد عبور می‌کند ورودی سوپاپ است) آن را به شلنگ وصل کرده سپس یک قطعه 5 سانتی‌متری از شلنگ جدا کرده و به انتهای آن وصل کنید.
حباب‌شمار را در مسیر جریان گاز دی‌اکسیدکربن در دست گرفته و انتهای شلنگ خروجی از سوپاپ یک‌طرفه را به ابتدای حباب‌شمار (داخل محفظه شیشه‌ای زائده نوک‌تیز قرار دارد که نشان‌دهنده ورودی آن است.) وصل کرده و ادامه شلنگ را به خروجی حباب‌شمار وصل کنید. درصورتی‌که شلنگ به‌سختی بر روی قطعات حرکت می‌کند انتهای شلنگ را در یک فنجان آب گرم قرار دهید تاکمی گرم شده و انعطاف‌پذیر شود.
نوبت به پر کردن مخزن حباب‌شمار می‌رسد، برای این کار ابتدا شلنگ خروجی ورودی سوپاپ یک‌طرفه را جدا کنید و مقداری آب داخل آن بریزید (می‌توانید از یک محلول رنگی روشن استفاده کنید تا شمارش حباب را آسان‌تر شود)، سپس آب را به سمت مخزن حباب‌شمار هدایت کنید تا حباب‌شمار پر شود. برخی از مدل‌های حباب‌شمارها و انواعی که مستقیم بر روی رگلاتور بسته می‌شوند در قسمت بالایی خود دارای درب پیچی هستند که برای پر کردن آن‌ها بایستی پیچ آن‌ها را بازکرده و آب را داخل مخزن حباب‌شمار بریزید.
آموزش نحوه کنترل و تنظیم دی‌اکسیدکربن با حباب‌شمار Co2 آکواریوم
تنظیم Co2 در آکواریوم‌های گیاهی علاوه بر شناخت گیاهان آبزی و نیازهای آن‌ها، نیازمند تجربه و مهارت بسیاری است که افراد مبتدی در این زمینه دچار سردرگمی می‌شوند. طراحان آکواریوم برای تنظیم سطح ایده آل دی‌اکسیدکربن آکواریوم خود از حباب‌شمار، نشانگر دی‌اکسیدکربن آکواریوم استفاده می‌کنند؛ آن‌ها فرم و رشد گیاهانی را که بیشتر از سایر گیاهان Co2 مصرف می‌کند را به‌عنوان شاخص در نظر می‌گیرند.
«برای آشنایی با نحوه اندازه‌گیری دی‌اکسیدکربن آکواریوم از شما دعوت می‌کنیم بامطالعه مقاله راهنمای کامل اندازه‌گیری CO2 در آکواریوم پلنت با ما همراه باشید»
برای تنظیم مقدار دی‌اکسیدکربن آکواریوم ابتدا شیرفلکه رگلاتور را به‌آرامی بازکرده و تعداد حباب‌های، حباب‌شمار را در یک دقیقه بشمارید. متناسب با سطح نگهداری (سطح نگهداری ساده 3 میلی‌گرم در لیتر، متوسط 10 الی 15 میلی‌گرم و حرفه‌ای 15 الی 25 میلی‌گرم) حساس‌ترین گیاه آکواریوم خود به Co2، تعداد حباب‌های داخل حباب‌شمار را برابر جدول زیر، تنظیم کرده و این کار را آن‌قدر تکرار کنید تا رنگ تستر قطره‌ای آکواریوم به سبز (مقدار ایدهآل) تغییر رنگ داده و در طول شبانه‌روز به همان رنگ باقی بماند.
سطح و غلظت دی‌اکسیدکربن آکواریوم به عواملی اعم از نیاز گیاهان به Co2، شدت نور، حجم آکواریوم، دمای آب آکواریوم و مقدار پارامترهای شیمیایی آب وابسته بوده لذا بایستی به‌صورت دوره‌ای سطح دی‌اکسیدکربن آکواریوم توسط تستر قطره‌ای آکواریوم چک شود. در صورت تغییر رنگ تستر Co2 بایستی با افزایش یا کاهش مقدار دی‌اکسیدکربن در حال تزریق، سطح آن را به نحوی تنظیم نمایید تا رنگ تستر در حالت نرمال قرار گیرد.
برای استفاده بهینه و افزایش کارایی سیستم Co2 آکواریوم خود به‌ویژه در هنگام راه‌اندازی آکواریوم توصیه می‌کنیم در طول شبانه‌روز چندین مرحله رنگ تستر دی‌اکسیدکربن، فرم برگ گیاهان و حرکات موجودات زنده آکواریوم را زیر نظر گرفته و در صورت تغییر رفتار موجودات زنده، صحت تجهیزات و مقدار دی‌اکسیدکربن در حال تزریق را چک نمایید.
نگهداری و نظافت حباب‌شمار آکواریوم
آب مملو از ترکیبات آلی، مواد و نمک‌های معدنی است که به‌مرور بر روی سطوح داخلی شیشه حباب‌شمار آکواریوم رسوب‌کرده و باعث به وجود آمدن لک بر روی آن می‌شود. حباب‌شمار آکواریوم همانند هر وسیله‌ای نیازمند سرویس و نظافت دوره‌ای بوده و نظافت منظم آن باعث بهبود عملکرد و افزایش دقت آن می‌شود.
برای نظافت حباب‌شمار ابتدا فلکه رگلاتور را بسته و حباب‌شمار را جدا کنید. حباب‌شمار را در محلول ضدعفونی‌کننده یا الکل خالص قرار داده و در صورت امکان با استفاده از یکپارچه نرم جداره داخلی آن را تمیز کرده و اطمینان حاصل کنید که هیچ رسوبی یا ماده خارجی درون لوله‌ها، بخش‌های لاستیکی و پلاستیکی آن باقی نمانده باشد.
پس از نظافت حباب‌شمار آن را مجدداً به سیستم دی‌اکسیدکربن آکواریوم وصل نموده و تمام قطعات را به‌دقت بررسی کنید. فلکه رگلاتور را مقداری بازکرده و مجدد نشتی و عملکرد تمامی تجهیزات را بررسی نموده و در صورت صحیح بودن عملکرد آن‌ها، مقدار دی‌اکسیدکربن آکواریوم را با استفاده از حباب‌شمار تنظیم کنید.
برای جلوگیری از رسوب مواد معدنی در حباب‌شمار توصیه می‌کنیم در آن از آب تصفیه‌شده که املاح آن حذف‌شده است استفاده نموده و حباب‌شمار خود را هر دو هفته یا یک ماه یک‌بار تمیز کنید. هنگام نظافت استفاده از تمیزکننده‌های شیمیایی، ابزار نوک‌تیز و خشن خودداری کرده و به‌آرامی و ملایمت عمل کنید.
با سپاس از اینکه سایت تنگیتو را برای مطالعه این مقاله انتخاب کردید