سنگ هوا یا Air Stone یکی از تجهیزات ضروری آکواریوم است که در منابع فارسی به آن کمتر پرداخته‌شده است. پمپ هوا آکواریوم بدون Air Stone مناسب از کارایی مناسبی برخوردار نخواهد بود.
ماهی و موجودات زنده آکواریوم مانند هر موجود زنده دیگری برای ادامه حیات نیازمند اکسیژن است. اکسیژن موردنیاز موجودات زنده در آکواریوم توسط گیاهان آبزی، پمپ هوا آکواریوم و جریان آب تولیدشده توسط تجهیزات آکواریوم تولید و در آب حل می‌شود.
در آکواریوم‌های گیاهی اکسیژن موردنیاز موجودات زنده در زمان روشن بودن تجهیزات نورپردازی از طریق فتوسنتز گیاهان آبزی تأمین‌شده و در هنگام تاریکی به دلیل کم‌تحرکی موجودات زنده آکواریوم، نیاز آن‌ها به اکسیژن کاهش‌یافته و اکسیژن موردنیازشان از طریق اکسیژن محلول در آب تأمین خواهد شد. در صورت کمبود اکسیژن در طول شب استفاده از پمپ هوا در آکواریوم‌های گیاهی ضروری است.
در آکواریوم‌های فاقد گیاه موجودات زنده در طول شبانه‌روز نیازمند اکسیژن خواهد بود که از طریق پمپ هوا آکواریوم اکسیژن موردنیاز آن‌ها تأمین می‌گردد.
سنگ هوا چیست؟
اکسیژن تولیدشده توسط پمپ هوا آکواریوم به‌وسیله شلنگ هوای متصل به آن به داخل سنگ هوا آکواریوم پمپاژ شده و Air Stone، هوا را توسط روزنه‌های ریز خود پودر می‌کند، هوای پودر شده با تبادل هوایی با آب علاوه بر حل شدن اکسیژن، گازهای سمی را از آب به سمت بالا خارج می‌کند.
Air Stone با تولید حباب علاوه بر تهویه آب، باعث ایجاد گردش آب آکواریوم شده با افزایش جذب اکسیژن از سطح آب، سلامت و شادابی موجودات زنده آکواریوم را افزایش می‌دهد. Air Stone در آکواریوم با ایجاد حباب در مسیری مشخص، باعث افزایش زیبایی و جذابیت بصری آکواریوم می‌شود.
در ساخت Air Stone از مواد جاذب یا نفوذپذیر شامل پلاستیک، سنگ، شن و ماسه یا چوب سخت استفاده می‌شود. سنگ هوا با دفیوزر متفاوت بوده و تفاوت آن‌ها در نوع حبابی است که تولید می‌کنند؛ حباب‌های تولیدشده در Air Stone درشت‌تر بوده و هوا را بیشتر در یک منطقه از آکواریوم پخش می‌کند ولی دفیوزرها اکسیژن را به‌صورت حباب‌های ریزتر پودر کرده و در تمام سطح آب آکواریوم پخش می‌کند.
طرز نصب سنگ هوا
قبل از استفاده از سنگ هوا آن را با آب‌نمک (بدون ید) یا پرمنگنات ضدعفونی کرده و آبکشی نمایید سپس به مدت چند روز در آب قرار دهید تا کاملاً خیس و سنگین شود. Air Stone را در کف آکواریوم قرار داده و به‌وسیله بست کمربندی و یا قرار دادن تجهیزات دکور بر روی آن را در جای خود محکم کنید.
شلنگ هوا را به آن وصل نموده و انتهای آن را به سوپاپ یک‌طرفه وصل کنید. به‌وسیله شلنگ دیگری سر خروجی شیر تنظیم هوا پمپ هوا آکواریوم را به سوپاپ یک‌طرفه وصل نمود و پمپ هوا را روشن نمایید.
نگهداری از سنگ هوا
به‌منظور رفع گرفتگی سنگ هوا آن را چند روز قبل از مصرف در آب خیس کرده و با برس نرم سطح آن را تمیز کنید. به دلیل رسوب املاح آب آکواریوم و رشد جلبک بر روی سنگ‌های هوا بایستی هرماه سطح آن را تمیز نموده و یا تعویض گردد.
برای تمیز کردن Air Stone از با استفاده یک فرچه نرم بر روی آن کشیده و سپس آبکشی و در آفتاب خشک نمایید.
انواع سنگ‌های هوا
سنگ‌های هوا در انواع طرح‌ها و رنگ‌ها تولید و عرضه می‌شوند؛ برخی از مدل‌های به شکل تخت، شلنگی، دایره‌ای، استوانه‌ای، توپی و برخی از آن‌ها دارای نور هستند. سنگ‌های هوا دارای سوراخ‌های متفاوتی هستند، برخی از آن‌ها دارای سوراخ‌های ریز هستند حباب‌های ریزتر و برخی دارای سوراخ‌های درشت‌تری حباب‌های درشت‌تری تولید می‌کنند.
دفیوزر دیسکی
سنگ هوا دفیوزر دیسکی ازنظر کارایی بهترین مدل در نوع خود بوده و برای تهویه آب، ایجاد گردش آب بسیار مناسب است. این سنگ بسیار محکم، مقاوم بوده و به‌راحتی قابل شستشو هستند.
این نوع سنگ در سایزهای مختلف تولید و در بازار عرضه می‌شوند.
دفیوزر
سنگ هوا دفیوزر بی‌صدا بوده و برای افرادی که به صدا حساس هستند توصیه می‌شود. دفیوزر، هوا را پودر کرده و برای گربه‌ماهی‌ها که به اکسیژن بیشتری نیاز دارند مناسب است.
سنگ دفیوزر سنگین بوده و برای ثابت ماندن در جای خود نیاز به بستن نداشتن و وزن آن مانع از جابه‌جایی آن می‌شود. این نوع سنگ با پمپ هوای قوی به‌خوبی کارکرده و حباب‌های ریز و متراکمی تولید می‌کند.
تمیز کردن این نوع سنگ بسیار آسان بوده و در آب شیرین و آب‌شور به‌صورت گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سنگ هوا رینگی یا گرد
سنگ هوا گرد به دلیل وزن کم آن در آب شناور می‌شود (به‌ویژه سایزهای کوچک) به همین دلیل برای سنگین کرده آن بایستی قبل از مصرف در آب خیس شود. این نوع سنگ در سایزهای مختلف تولید و عرضه‌شده و برای آکواریوم‌های کوچک مناسب هست؛ از سایر مزایای این سنگ به قیمت ارزان آن و عملکرد بسیار خوب آن با انواع پمپ هوا آکواریوم می‌توان اشاره کرد.
سنگ هوای استوانه‌ای
این نوع سنگ همانند نوع رینگی علاوه بر قیمت مناسب آن در سایزهای مختلف تولید و عرضه می‌شود. این نوع Air Stone حباب‌های کوچک و ریزی را تولید کرده و قبل از مصرف بایستی خیس شود.
از این نوع سنگ علاوه بر استفاده در آکواریوم در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای نیز استفاده می‌شود. این سنگ برای پخش مواد مغذی ضروری و اضافه کردن اکسیژن به سیستم رشد هیدروپونیک بسیار مناسب بوده و در استخرها، مخازن ماهی و آکواریوم‌ها به‌صورت گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سنگ هوای خطی
در بسیاری از مواقع انتخاب سنگ هوا مناسب کاری دشوار و گیج‌کننده است لذا چنانچه نیازمند یک ستون ثابت اکسیژن در آکواریوم خود هستید این نوع سنگ گزینه مناسبی است. در یکسر این سنگ رابطی تعبیه‌شده تا در صورت نیاز به افزایش طول آن، بااتصال سنگ دیگری در انتهای آن طول آن را افزایش داد.
این نوع سنگ به دلیل سبکی باید قبل از مصرف خیس شده تا از شناور شدن آن جلوگیری شود. این نوع سنگ در انواع آکواریوم آب‌شور و شیرین مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سنگ هوای لوله‌ای یا شلنگی
این نوع از سنگ دارای بادکش بوده و در کف و دیواره آکواریوم قابل‌نصب بوده و دیواری از حباب‌های براق، ریز و یکنواخت تولید می‌کند. برای تنظیم طول این نوع سنگ کافی است آن را به‌اندازه مدنظر ببرید. در دو طرف این سنگ، رابطی برای افزایش طول آن تعبیه‌شده است.
سنگ هوا حبابی
این نوع از سنگ هوا در سایز بزرگ تولیدشده و در آکواریوم‌های بزرگ بااتصال به پمپ هوای قوی به‌منظور اکسیژن‌رسانی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع سنگ، بسیار محکم و متراکم بوده به همین دلیل در آب شناور نمی‌شود ولی توصیه می‌شود برای عملکرد بهتر، قبل استفاده از آن سه ساعت در آب خیسانده شود.
مواردی که در انتخاب و خرید سنگ هوا باید مدنظر قرارداد
- در انتخاب سنگ هوا به عواملی مانند حجم آب آکواریوم، قدرت پمپ هوا، تراکم جمعیت موجودات زنده آکواریوم و نوع کارکرد آن توجه کنید. برای مثال وقتی از یک پمپ هوای ضعیف برای یک آکواریوم کوچک قرنطینه بهره می‌گیریم توصیه می‌شود از نوع رینگی یا خطی به طول 10 الی 15 سانتی‌متری استفاده نمایید.
- کیفیت و برند سنگ را مدنظر قرار دهید تا از بادوام‌ترین نوع سنگ و بالاترین کیفیت سطح اکسیژن‌رسانی در آکواریوم خود بهره‌مند شوید.
- در خرید خود از نقطه نظرات سایر مشتریان استفاده نمایید تا در عمل از نحوه کارکرد سنگ اطلاع پیدا کنید.
با سپاس از اینکه سایت تنگیتو را برای مطالعه این مقاله انتخاب کردید